سنجش متغيرهاي موثر در گسترش شهر و شبيه سازي توسعه كالبدي شهر همدان

توسعه شهرنشيني و مهاجرت هاي بي رويه جمعيت روستايي به مناطق شهري از پديده هاي قابل توجهي است كه موجب تخريب اراضي كشاورزي، مناظر طبيعي و فضاهاي باز عمومي گرديده است. پژوهش حاضر رشد شهر همدان را از سال 1375 تا 1398 ارزيابي و سپس تا سال 1420 شبيه سازي مي نمايد. روش تحقيق توصيفي تحليلي بوده و از مدل اتوماسيون سلولي جهت شبيه سازي توسعه كالبدي، از رگرسيون لجستيك براي تحليل تاثير متغيرهاي مختلف در رشد كالبدي و از زنجيره ماركوف جهت تحليل تغييرات كاربري بهره گرفته شده است. صحت سنجي تصاوير ماهواره لندست نيز با توجه به ميزان كاپا و ميزان دقت كلي قابل قبول ارزيابي شده است. نتايج پژوهش نشان مي دهد متغير مركزيت شهر و اراضي كشاورزي به ترتيب با ميزان ROC، 0.873 و 0.881 داراي بيشترين تاثير در رشد شهري همدان طي 23 سال اخير داشته است. مساحت مناطق ساخته شده (شهري) در سال 1375 در مقايسه با 1390 بيش از دو برابر شده است و در مقايسه با سال 1398 تقريبا 2.5 برابر شده است. از طرف ديگر رشد جمعيت در طول اين 23 سال 1.48 برابر شده است. اين مساله نشان مي دهد نسبت رشد مناطق ساخته شده(شهري) از نسبت رشد جمعيت در شهر همدان به شدت پيشي گرفته است. نتايج حاصل از ارزيابي مدل نشان گر اين است كه مدل تلفيقي موردنظر قادر است درك دقيقي از فرآيندها و تحولات شهري از قبيل ارزيابي توسعه هاي گذشته و پيشبيني جهات و ميزان توسعه كالبدي آتي فراهم آورد.