تعيين مناسب‌‌ترين ضريب گاماي فازي و پهنه‌بندي حساسيت زمين‌لغزش در آبخيز قزل‌اوزن

زمين‌‌لغزش يكي از نوع‌هاي مخرّب فرسايش در دامنه‌‌ها است كه موجب زيان‌هاي مالي و جاني فراواني مي‌‌شود. شناسايي عامل‌هاي مؤثر در بروز زمين‌‌لغزش و تهيه‌ي نقشه‌ي پهنه‌‌بندي حساسيت آن، يكي از ابزارهاي پايه‌يي براي مديريت‌كردن و كاستن از زيان‌هاي احتمالي است. هدف اين پژوهش تعيين مناسب‌‌ترين ضريب گاماي فازي و پهنه‌بندي حسّاسيت زمين‌لغزش در آبخيز قزل‌اوزن استان قزوين است. ابتدا نقشه‌ي رقومي عامل‌هاي مؤثر شامل سنگ‌‌شناسي، فاصله از گسل، شتاب زمين‌‌لرزه، درجه‌ي شيب، جهت شيب، بلندي، كاربري زمين، فاصله از جاده، فاصله از آب‌راه، اندازه‌ي بارش، بيشينه‌ي بارش روزانه و نقشه‌ي رقومي پراكنش زمين‌‌لغزش‌‌ها تهيه شد. اندازه‌هاي نسبت فراواني و عضويت فازي براي هر رده‌ از نقشه‌هاي عامل‌هاي مؤثر محاسبه شد، و نقشه‌ي حسّاسيت زمين‌لغزش با اندازه‌هاي گوناگون گاماي فازي تهيه و رده‌‌بندي شد. به‌طوركلي در اين حوزه 17 زمين‌لغزش با مجموع مساحت 213 هكتار ثبت شد كه 70 % آن‌ها براي پهنه‌بندي (11 زمين‌لغزش با مساحت 153هكتار) و 30 % مانده (6 زمين‌لغزش با مساحت 60 هكتار) براي ارزيابي دقت نقشه‌هاي خطر به‌كار برده‌شد. نتيجه‌ي ارزيابي نشان داد كه ‌بيش‌ترين اندازه‌ي شاخص مجموع پسنديدگي (2/37) در عمل‌گر فازي با گاماي 0/96 است. بنابراين دقت اين مدل از ديگر اندازه‌هاي گاما ‌بيش‌تر است. نتيجه‌ي اين پژوهش كاربرد مهمّي در فرآيند آمايش كاربري‌‌هاي زمين و مديريت منطقه‌هاي حساس به زمين‌لغزش خواهد داشت.