ارزيابي عملكرد مدل‌هاي يك‌بعدي و دوبعدي HEC-RAS در تعيين پهنه سيلابي رودخانه‌ها

بررسي آمار خسارت سالانه ناشي از وقوع سيلاب‌ها در ايران و جهان بيانگر گستردگي صدمات ناشي از سيلاب به منابع طبيعي و انساني مناطق مختلف است. تعيين پهنه سيلابي رودخانه‌ها در راستاي صيانت از منابع ملي و كاهش خسارات سيل، امكان حفاظت رودخانه در مقابل دست‌اندازي و احداث هرگونه تأسيسات غيرمجاز در آن را فراهم مي‌سازد. از اين‌رو در تحقيق حاضر به‌منظور ارزيابي قابليت مدل‌هاي عددي در شبيه‌سازي پهنه سيلابي رودخانه‌ها بازه‌اي از رودخانه قوشقراي آذرشهر با استفاده از مدل هيدروليكي دوبعديHEC-RAS 5.0.7 و مدل يك‌بعدي HEC-RAS شبيه‌سازي و مقايسه شد. تغييرات مشخصه‌هاي هيدروليكي جريان سيلابي شامل عمق، سرعت در مقاطع عرضي مختلف در مدل‌ها مورد ارزيابي قرار گرفتند. نتايج نشان داد كه نتايج تراز سطح آب (عمق جريان) مدل دوبعدي HEC-RAS نسبت به مدل يك‌بعدي، كمترين خطا را در مقايسه با ساير پارامترهاي هيدروليكي جريان سيلابي دارد. مدل دوبعدي HEC-RAS، بيشترين ميزان خطا را در پارامتر سرعت جريان با مدل يك‌بعدي نشان داد. به‌علاوه مدل دوبعدي HEC-RAS 5.0.7، سطح پهنه سيل‌گير را 12/46 درصد بيشتر از مدل يك‌بعدي HEC-RAS نشان مي‌دهد كه تطبيق پهنه‌هاي حاصل روي وضع موجود رودخانه و مقايسه با عكس هوايي سال 1346 رودخانه، گوياي دقت بالاتر مدل دوبعدي HEC-RAS در تخمين پهنه‌ سيلابي رودخانه است.