ارزيابي كارايي پنج مدل بيلان آبي در شبيه‌سازي رواناب در حوزه آبخيز گرگانرود

رواناب سطحي يكي از مهم‌ترين اجزاي چرخه آب است كه باعث افزايش فرسايش خاك و انتقال رسوب در رودخانه‌ها و همچنين كاهش كيفيت آب رودخانه‌ها است. بنابراين، پيش‌بيني دقيق پاسخ هيدرولوژيكي حوضه‌ها يكي از مراحل مهم در برنامه‌ريزي و مديريت منطقه‌اي است. در اين راستا، مدل‌سازي بارندگي-رواناب به پژوهشگران هيدرولوژي به‌ويژه در زمينه علوم مهندسي آب كمك مي‌كند. بدين منظور، مطالعه حاضر به‌منظور تجزيه و تحليل شبيه‌سازي بارندگي-رواناب در حوزه آبخيز گرگانرود واقع در شمال شرقي ايران با استفاده از مدل‌هاي AWBM،Sacramento ،SimHyd ، SMAR و Tank انجام شد. از بارندگي، تبخير و تعرق و رواناب روزانه هفت ايستگاه هيدرومتري در دوره 2010-1970 و 2015-2011 به‌ترتيب براي واسنجي و اعتبارسنجي استفاده شد. فرايند واسنجي خودكار با استفاده از الگوريتم‌هاي جستجوي تكاملي ژنتيك و روش‌هاي SCE-UA، با استفاده از معيارهاي ارزيابي ضرايب ناش ساتكليف (NSE) و ريشه دوم ميانگين مربعات خطا (RMSE) انجام شد. نتايج نشان داد كه در دوره اعتبارسنجي مدل SimHyd با ضريب ناش 0/66، مدل TANK با استفاده از الگوريتم ژنتيك و روش SCE-UA با ضريب ناش به‌ترتيب 0/67 و 0/66 و مدل Sacramento با روش الگوريتم ژنتيك و روش SCE-UA با ضريب ناش به‌ترتيب 0/52 و 0/55 بهترين عملكرد را دارند.