بررسي اثر سدسازي بر تغيير كاربري و پوشش اراضي در بازه زماني ۱۳۷۰ تا ۱۳۹۹ (مطالعه موردي: سد گتوند- خوزستان)

انسان‌ها همواره براي استفاده از منابع طبيعي و برطرف‌كردن نيازهاي خود درصدد تغيير زمين و اراضي آن هستند. يكي از تغييرات كاربري كه براي بهره‌مندي از منابع آبي پايدار رخ مي‌دهد، سدسازي است. احداث سد از همان مراحل آغازين تا بهره‌برداري، پيامدهاي مثبت و منفي زيادي را براي محيط‌ زيست به‌همراه دارد. هدف از انجام اين تحقيق بررسي اثر سد گتوند بر تغيير كاربري اراضي، با توجه ‌به مشكل برخورد مسير جريان آب به گنبدهاي نمكي و تجمع حجم زيادي از نمك، پشت درياچه سد است؛ لذا به اين منظور از تصاوير سنجنده TM ماهواره لندست ۵ براي سال ۱۳۷۰، سنجنده ETM+ ماهواره لندست ۷ براي سال ۱۳۸۷ و سنجنده OLI ماهواره لندست ۸ براي سال ۱۳۹۹ براي طبقه‌بندي تصاوير و همچنين تهيه نقشه‌هاي كاربري اراضي حوضه مورد مطالعه استفاده شد. با بررسي و ارزيابي نقشه‌هاي كاربري از منطقه نتايج تحقيق نشان داد كه اراضي كشاورزي پس از بهره‌برداري از سد در حال توسعه است. در طول دوره مطالعه اراضي باير در حال كاهش و همچنين وسعت آب منطقه در حال افزايش است. طي سال‌هاي ۱۳۸۷ تا ۱۳۹۹ با گسترش جمعيت، مناطق مسكوني با افزايش مساحت همراه بود. مراتع و مرغزارها نيز در طي دوره اول روند افزايشي و در دوره دوم روند كاهشي داشته‌اند. نتايج صحت طبقه‌بندي به روش شيء‌گرا براي سه مقطع زماني ۱۳۷۰، ۱۳۸۷ و ۱۳۹۹ به‌ترتيب 0/92، 0/97 و 0/93 به‌دست آمد. به‌طور كلي طبق نتايج اين تحقيق مي‌توان بيان كرد كه ساخت سد باعث افزايش سطح زير كشت اراضي شده است و در مقابل با افزايش جمعيت و گسترش شهرنشيني در محدوده ساخت سد، باعث تخريب و كاهش مساحت مراتع مي‌شود.