ارزيابي تأثير توأم تغيير متغيرهاي اقليمي و كاربري اراضي بر روند تبخير و تعرق واقعي با استفاده از مدل SWAT در حوضه آجي‌چاي

به‌منظور مديريت بهينه منابع آب يك حوضه، تعيين ميزان تبخيروتعرق واقعي و بررسي روند زماني آن ضروري است. در اين راستا در مقاله حاضر به شبيه‌سازي سري زماني تبخيروتعرق واقعي و تحليل روند آن با توجه روند مؤلفه‌هاي اقليمي و كاربري اراضي در حوضه آجي‌چاي طي دوره 1394 1366پرداخته شد. به اين منظور، مدل جامع SWAT براي حوضه آجي‌چاي تنظيم، واسنجي و صحت‌سنجي شد. همچنين متوسط تبخيروتعرق واقعي شبيه‌سازي شده محصولات (در سال‌هاي پرباران) با مقادير نظير در سند ملي آب مقايسه شد. نتايج آزمون روند من‌كندال نشان داد كه بارندگي سالانه در اكثر ايستگاه‌هاي هواشناسي روند نزولي داشته و در 10 ايستگاه، روند بارندگي به‌طور معني‌داري كاهش يافته است. درحالي كه دماي حداكثر سالانه در همه ايستگاه‌ها و دماي حداقل در اكثر آنها روند افزايشي معني‌دار داشته است. بررسي نقشه‌هاي كاربري اراضي نشان داد كه سطح كشت آبي حوضه طي دوره مورد مطالعه 39 درصد افزايش داشته است. بر اساس نتايج تحقيق تبخيروتعرق پتانسيل حوضه با شيب 2/54 ميلي‌متر در سال داراي روند افزايشي معني‌دار بوده است. نتايج نشان داد كه با وجود روند صعودي تبخيروتعرق پتانسيل و سطح اراضي كشاورزي آبي، تبخيروتعرق واقعي حوضه به‌دليل كاهش بارندگي، با نرخ 2/2 ميلي‌متر در سال روند كاهشي معني‌دار داشته است.