شبيه‌سازي هيدروگراف‌هاي سيلاب طراحي در حوضه آبريز آيدوغموش با استفاده از مدل HEC-HMS

مدل‌هاي هيدرولوژيك براي ارزيابي و پيش بيني ميزان آب قابل استحصال حوضه‌ها، تحليل فراواني سيل و تدوين استراتژي هاي مقابله با سيلاب‌ها روز به روز در حال گسترش است. در اين مطالعه از مدل HEC HMS  و الحاقيه‌هاي HEC GeoHMS وArc Hydro  در محيط ArcGIS براي شبيه‌سازي هيدروگراف‌هاي سيلاب طراحي در حوضه آبريز آيدوغموش واقع در شمال غرب ايران استفاده شد. براي محاسبه تلفات بارش، تبديل بارش به رواناب، رونديابي و جريان پايه به‌ترتيب از روش CN SCS، UH SCS، ماسكينگهام و مدل ثابت ماهانه استفاده شد. در واسنجي مدل با دو رخداد واقعي سيل، ميانگين مقادير قدر مطلق باقيمانده‌ها، مجموع مربع باقيمانده‌ها و مجذور پيك وزني ميانگين مربعات خطا، براي حجم سيلاب به‌ترتيب برابر 2/75، 5/91 و 5/32 و براي دبي اوج به‌ترتيب برابر 8/9، 8/0 و 8/0  به‌دست آمد. صحت‌سنجي مدل نيز با مقدار يك درصد خطا در دبي اوج و 19 درصد خطا در حجم سيلاب مناسب ارزيابي شد. براي بارش‌هاي حداكثر 24 ساعته، توزيع لوگ پيرسون تيپ 3 به‌عنوان مناسب‌ترين توزيع در نرم‌افزار SMADA تعيين و بارش‌هاي طراحي با دوره‌هاي بازگشت مختلف استخراج شد. به اين ترتيب براي دوره بازگشت 2 تا 1000 سال دبي اوج و حجم سيلاب طراحي به‌ترتيب برابر 18/8 تا 415/6 مترمكعب بر ثانيه و 5/7 تا 87/9 ميليون مترمكعب شبيه‌سازي شد.