شناسايي و تعيين محتوي هيدروكربن‌هاي آروماتيك چندحلقه‌اي (PAHs) در گردوغبار خانگي شهر خرم‌آباد

از آنجا كه افراد زمان زيادي را در فضاهاي سربسته و به‌ويژه داخل خانه سپري مي‌كنند، بنابراين، احتمال مواجهه آنها با هيدروكربن‌هاي آروماتيك چندحلقه‌اي (PAHs) به‌عنوان آلاينده‌هاي محيط داخلي با قابليت ناهنجاري‌زايي، جهش‌زايي و سرطان‌زايي بسيار زياد است. بنابراين، اين مطالعه با هدف شناسايي و تعيين محتوي تركيبات PAH در نمونه‌هاي گردوغبار محيط داخلي برخي منازل مسكوني شهر خرم‌آباد در سال 1398 انجام شد. بدين منظور، در مجموع 50 نمونه گردوغبار از 10 مكان نمونه‌برداري منتخب جمع‌آوري شد و پس از استخراج آناليت‌ها، نسبت به شناسايي و تعيين مقادير ايزومرهاي PAH با استفاده از روش كروماتوگرافي گازي طيف‌سنجي جرمي (GC MS) اقدام شد. پردازش آماري داده‌ها نيز با استفاده از نرم‌افزار SPSS انجام شد. يافته‌ها بيانگر شناسايي 16 ايزومر PAH داراي اولويت در نمونه‌ها با كمينه، بيشينه و ميانگين مقادير مجموع به‌ترتيب برابر با 14/0، 23/3 و 19/2 ميكروگرم در كيلوگرم بود. از طرفي، نتايج نشان داد كه ميانگين مقادير هر 16 تركيب PAH شناسايي ‌شده در نمونه‌هاي گردوغبار با بيشينه رواداري وزارت بهداشت، رفاه و ورزش آلمان و همچنين سازمان حفاظت محيط‌زيست ايران اختلاف معني‌دار آماري (0/050 p) داشته و براي همه ايزومرها از حد مجاز كوچك‌تر بوده است. با توجه به مخاطرات ناشي از مواجهه با تركيبات PAH، نسبت به شناسايي، تعيين محتوي، منشأ‌يابي و پايش دوره‌اي اين آلاينده‌ها در نمونه‌هاي محيط ‌زيستي همچون خاك، رسوب، گردوغبار، ذرات معلق، آب، هوا و بافت‌هاي بدن و تلاش براي كنترل منابع توليد و كاهش انتشار آنها با هدف حفظ سلامت محيط و شهروندان توصيه مي‌شود.