ژئوشيمي، كاني‌شناسي و تفسير محيطي افق‌هاي وزيكولار در خاك‌هاي منطقة سگزي، شرق اصفهان

افق‌هاي وزيكولار در سطح لندفرم‌هاي مناطق خشك معمول هستند و نقش مهمي در ويژگي‌هاي چرخة هيدرولوژي و فرايندهاي پدوژنيك در اين مناطق دارند. بر اين اساس هدف پژوهش حاضر، بررسي ويژگي‌هاي فيزيكي، شيميايي، ژئوشيميايي و كاني‌شناسي افق‌هاي وزيكولار در سطوح مختلف ارتفاعي سه لندفرم در ناحية شرق اصفهان در اطراف پلاياي سگزي است. لندفرم‌هاي مطالعه‌ شده شامل يك سطح قديمي باقي‌ مانده در امتداد رودخانة زاينده‌رود (RP)، يك پديمنت در شهرك صنعتي جي (JP) و يك مخروط‌ افكنه در نزديكي زفره (ZA) هستند. براي انجام پژوهش، هفت نمونه از افق‌هاي وزيكولار شامل دو نمونه در RP و دو نمونه در JP و سه نمونه در  ZA در سطوح ارتفاعي مختلف برداشت شد. ضخامت افق‌هاي وزيكولار مطالعه‌شده در دامنة 3-6 سانتي‌متر متغير بود. همة نمونه‌ها توزيع دونمايي در بخش شن و سيلت داشتند كه نشان‌دهندة مشاركت دست‌كم دو فرايند در انتقال ذرات در تشكيل اين افق‌ها بود. كوارتز و كلسيت در همة نمونه‌ها غالب بودند، ولي ازنظر وجود ميكا و كاني‌هاي فيبري تفاوت داشتند. مقايسة ويژگي‌هاي ژئوشيميايي افق‌هاي وزيكولار با سنگ‌هاي همراه نشان‌دهندة غني‌شدن SO3 و CaO نسبت به مادة مادري متناظر آنها بود كه با افزودن املاح محلول، كربنات‌ها و به‌ويژه گچ به سطح لندفرم‌ها توسط فعاليت‌هاي بادرفتي ارتباط داشت. نسبت Zr/Al2O3 با افزايش مقدار سيلت، روند افزايشي داشت كه منبع بادرفتي ذرات سيلت را ثابت مي‌كند. وجود افق‌هاي وزيكولار توسعه‌يافته در سطوح لندفرم‌هاي منطقه نشان‌دهندة فرايندهاي طولاني‌مدت فرسايش بادي و رسوب‌گذاري غبار در اين منطقه است كه اين فرايند طبيعي به‌واسطة فعاليت‌هاي انساني در سال‌هاي اخير تشديد شده‌‌است.