بررسي شاخص‌هاي محتوايي و صوري ادبيات غنايي در غزلي از حسين منزوي

ادﺑﯿﺎت ﻏﻨﺎﯾﯽ ﺑﯿﺎن ﻋﻮاﻃﻒ و اﺣﺴﺎﺳﺎت ﺷﺨﺼﯽ ﺷﺎﻋﺮ اﺳﺖ. اﺣﺴﺎس و ﻋﺎﻃﻔﻪ از ﻣﻬﻢﺗﺮﯾﻦ وﯾﮋﮔﯽﻫﺎي ادﺑﯿﺎت ﻏﻨﺎﯾﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ ﻧﻮع را از ﺳﺎﯾﺮ اﻧﻮاع ادﺑﯽ ﺟﺪا ﻣﯽ ﺳﺎزﻧﺪ و ﻫﺮ اﻧﺪازه، اﺣﺴﺎس و ﻋﺎﻃﻔﮥ ﺷﻌﺮي ﺷﺎﻋﺮ، ﻧﺮم ﺗﺮ و ﻟﻄﯿﻒ ﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ، ﻗﺪرت ﺗﺄﺛﯿﺮ ﮐﻼم او ﺑﻪ ﻣﺮاﺗﺐ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد. آﺷﮑﺎرﺗﺮﯾﻦ ﻧﻮع ﺷﻌﺮ ﻏﻨﺎﯾﯽ در ادﺑﯿﺎت ﻓﺎرﺳﯽ، ﻏﺰل اﺳﺖ ﮐﻪ ﺷﺎﻋﺮان ﮔﺬﺷﺘﻪ و ﻣﻌﺎﺻﺮ در آن، ﻃﺒﻊ آزﻣﺎﯾﯽ ﮐﺮده اﻧﺪ و آﺛﺎر درﺧﺸﺎﻧﯽ ﺑﺮ ﺟﺎي ﮔﺬاﺷﺘﻪاﻧﺪ. ﯾﮑﯽ از ﺷﺎﻋﺮانِ ﻣﺸﻬﻮرِ ﻏﺰﻟﺴﺮاي ﻣﻌﺎﺻﺮ، ﺣﺴﯿﻦ ﻣﻨﺰوي اﺳﺖ ﮐﻪ ﻏﺰﻟﯿﺎت او ﺑﺎ اﺳﺘﻘﺒﺎل اﻫﻞ ﺷﻌﺮ و ادب روﺑﺮو ﺷﺪه اﺳﺖ؛ از اﯾﻦرو، اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﺮ آن اﺳﺖ ﺗﺎ ﺑﺎ ﺑﻬﺮه ﮔﯿﺮي از روش ﻣﻄﺎﻟﻌﮥ ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪاي و ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ- ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ، ﻏﺰﻟﯽ از ﺣﺴﯿﻦ ﻣﻨﺰوي را ﺑﺮاﺳﺎس ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎي ﻣﺤﺘﻮاﯾﯽ و ﺻﻮري ادﺑﯿﺎت ﻏﻨﺎﯾﯽ ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ و ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار دﻫﺪ. ﺣﺎﺻﻞ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺑﯿﺎﻧﮕﺮ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ اﺣﺴﺎﺳﯽ و ﻋﺎﻃﻔﯽ ﺑﻮدن، ﻋﺎﺷﻘﺎﻧﻪ و ﻋﺎرﻓﺎﻧﻪ ﺑﻮدن، وﺻﻔﯽ ﺑﻮدن، ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﯾﯽ ﺑﻪ اﺣﺴﺎﺳﺎت و ﻧﯿﺎزﻫﺎ، داﺷﺘﻦ ﻓﻀﺎي ﻏﻢآﻟﻮد و ﺗﻤﺮﮐﺰ ﺑﺮ روي ﺷﺨﺼﯿﺖ اﺻﻠﯽ، از ﻣﻬﻢﺗﺮﯾﻦ ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت ﻣﺤﺘﻮاﯾﯽ ﻏﺰل ﻣﻨﺰوي ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﻫﻢﭼﻨﯿﻦ، وﯾﮋﮔﯽﻫﺎﯾﯽ ﭼﻮن ﻟﻄﺎﻓﺖ و ﻧﺮﻣﯽ زﺑﺎن، اﺳﺘﻌﺎرات و ﺗﺸﺒﯿﻬﺎت ﻧﺮم و ﻟﻄﯿﻒ، ﮐﻠﻤﺎت و ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﻓﻀﺎي ﻏﻨﺎﯾﯽ، زﯾﺎدي ﻣﺼﻮت ﻫﺎ و ﺻﺎﻣﺖ ﻫﺎي «س و ش»، زﯾﺎدي واژه‌ «ﻣﻦ»، وﺟﻮد ردﯾﻒ، اﻟﺘﺰام، وزن ﻧﺮم و ﮐﺸﯿﺪه، ﺷﺨﺼﯿﺖﺑﺨﺸﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﺎﺻﺮ اﻧﺘﺰاﻋﯽ و ﺑﺮﺧﯽ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺧﺎص ﻏﻨﺎﯾﯽ دﯾﮕﺮ، از ﺟﻤﻠﻪ وﯾﮋﮔﯽﻫﺎي ﺻﻮري زل ﻣﻨﺰوي ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﺣﺎﺻﻞ ﺳﺨﻦ آﻧﮑﻪ، ﻏﺰل ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ، ﯾﮑﯽ از ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﻏﺰلﻫﺎي ﺣﺴﯿﻦ ﻣﻨﺰوي اﺳﺖ ﮐﻪ از ﻟﺤﺎظ ﻣﺤﺘﻮا و ﺻﻮرت، ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎي ادﺑﯿﺎت ﻏﻨﺎﯾﯽ را داراﺳﺖ