بررسي تأثير تكاليف دوگانه بر شدت لكنت در كودكان مدرسه‌رو

اهداف لكنت اختلالي گفتاري است كه به‌صورت وقفه‌هاي مكرر و غيرطبيعي در جريان گفتار اتفاق مي‌افتد و معمولاً به‌صورت تكرار، كشيده‌گويي و گير در جريان هوا يا صداسازي رخ مي‌دهد. علي‌رغم تئوري‌هاي متعدد تاكنون علت لكنت به‌طور كامل مشخص نشده و عوامل مختلفي براي سبب‌شناسي آن مطرح شده است كه از آن جمله مي‌توان به جنبه‌هاي شناختي و زباني اشاره كرد. برطبق فرضيه چرخه‌ معيوب، افزايش نارواني گفتار در نتيجه‌ بيش‌‌ازحد توجه كردن روي گفتار است. حال در اين مطالعه برآنيم تا تأثير كاهش توجه بر گفتار را با استفاده از تكاليف دوگانه در 2 حوزه‌ كلامي و غيركلامي بر كودكان داراي لكنت بسنجيم. هدف از اين مطالعه بررسي تأثير تكاليف دوگانه بر شدت لكنت در كودكان مدرسه‌رو بود. روش بررسي در اين مطالعه مقطعي‌مشاهده‌اي آزمودني‌ها شامل 39 كودك 8 تا 12 سال (با ميانگين 10/25 سال) مبتلا به لكنت رشدي كه 5 دختر (12/8 درصد) و 34 (87/2 درصد) پسر بودند به‌صورت نمونه‌گيري دردسترس از مدارس ابتدايي مناطق 4 و 8 و كلينيك‌هاي گفتاردرماني شهر تهران انتخاب شدند. طراحي تكليف دوگانه با استفاده از برنامه ويژوال بيسيك انجام شد. در طي پژوهش انجام‌شده 4 نمونه گفتاري از افراد گرفته شد. نمونه دوم و سوم به‌صورت تكليف دوگانه (اضافه شدن تكليف كلامي يا غيركلامي) و تكليف اول و چهارم به‌صورت تكليف منفرد طراحي شد. شدت لكنت آزمودني‌ها در هريك از نمونه‌هاي گفتاري براساس درصد هجاهاي لكنت‌شده (SS%) به دست آمد و داده‌ها وارد نسخه‌ 20 نرم‌افزار SPSS شد. با توجه به توزيع غيرطبيعي داده‌ها، از مدل خطي تعميم‌يافته با روش معادلات براورد تعميم‌يافته و آزمون بونفروني جهت تعيين تفاوت شدت لكنت در نمونه‌هاي گفتاري استفاده شد. يافته‌ها نتايج آزمون معادلات برآورد تعميم‌يافته نشان داد شدت لكنت در 4 نمونه گفتاري تفاوت دارد ( P=0/015). كمترين و بيشترين ميانگين شدت لكنت در 39 آزمودني به‌ترتيب مربوط به تكليف دوگانه غيركلامي (14/85) و تكليف منفرد ابتدايي (17/11) بود. در مقايسه‌ دوبه‌دوي شدت لكنت مشخص شد ميانگين شدت لكنت در تكليف منفرد انتهايي به‌طور معني‌داري كمتر از تكليف منفرد ابتدايي است (05/P 0). از سوي ديگر تفاوت ميانگين شدت لكنت در زمان انجام تكاليف دوگانه (كلامي و غيركلامي) معني‌دار نبود (05/P‌ 0). نتيجه‌گيري يافته‌هاي اين تحقيق نشان داد انجام تكاليف دوگانه توسط كودكان داراي لكنت، موجب كاهش شدت لكنت آنان مي‌شود. به عبارت ديگر معطوف كردن توجه كودكان مورد‌مطالعه در اين پژوهش به تكاليف كلامي و غيركلامي در حين صحبت آن‌ها به كاهش نارواني آنان منجر شد.