تأثير اصول فلسفۀ صدرايي بر روش تبيين معرفت در علوم انساني با تأكيد بر مسئلۀ داده‌هاي حسي

تبيين ماهيت معرفت، شرايط و اجزاي آن يكي از اصلي‌ترين موضوعات در حوزۀ علوم انساني است كه به شكلي عمده در رشته «معرفت‌شناسي» صورت مي‌پذيرد. هرچند شيوۀ تبيين معرفت در فضاي علوم انساني معاصر، همراه با ادعاي استقلال آن از مباني متافيزيك مطرح شده و همين امر، موجب غفلت از حقيقت معرفت در اين علوم شده است، دقت بر مسئلۀ داده‌هاي حسي به‌عنوان يكي از مسلم‌ترين مصاديق معرفت مشخص مي‌كند گريزي از دخالت دادن مباني متافيزيكي در تبيين معرفت وجود ندارد و اين مباني مي‌توانند برگرفته از فلسفۀ صدرايي باشند. بررسي و تأمل اصول ذكرشده در فلسفۀ صدرايي مانند اصالت وجود يا اصل عليت مشخص مي‌كند در حوزۀ علوم انساني، به معرفت‌شناسي‌اي نياز است كه «وجود» را موضوعي براي خود قرار دهد و سطح عميق‌تر معرفت را براساس آن تبيين كند. امكان تبيين معرفت بر مبناي «وجود» در فلسفۀ صدرايي از آن لحاظ امكان‌پذير است كه اصالت وجود داراي ظرفيت معرفت‌شناسي نيز است و به‌خوبي مي‌توان از آن در تبيين معرفت استفاده و اين ادعاي بنيادين را مطرح كرد كه «وجود» از آن لحاظ كه حكايتگر و كاشف است؛ اصلي براي تبيين معرفت به شمار مي‌آيد و اين اصل در تبيين مسئلۀ داده‌هاي حسي به‌خوبي مشهود است. بر اين اساس، پديدارهاي حسي نوعي از وجود رابط هستند كه جنبۀ حكايت‌گري و كاشفيت آن‌ها از واقعيت براساس اصل عليت به معناي دقيق صدرايي اثبات‌شدني است.