ارزيابي و پهنه بندي شرايط حرارتي و فنولوژيكي كشت انگور در استان همدان

كشاورزي در بستر آب و هوا به نتيجه مطلوب مي رسد. واكاوي پارامترهاي جوي موثر بر محصولات مختلف كشاورزي، بخصوص شرايط حرارتي، يكي از اهداف مهم در مطالعات اقليم كشاورزي محسوب مي شود. در اين تحقيق، با استفاده از آمار دماي كمينه و بيشينه روزانه پنج ايستگاه هواشناسي استان همدان شرايط حرارتي براي درخت انگور واكاوي شد. در اين مطالعه از روش هايي نظير پتانسيل گرمايي، توزيع نرمال، انحراف از شرايط بهينه، درجه روزهاي رشد فعال و طول دوره فنولوژي استفاده گرديد. براي بررسي تاريخ احتمال وقوع يخبندان از محيط نرم افزار آماري SMADA و روش توزيع نرمال استفاده شد. به منظور پهنه بندي از نرم‌افزار ArcGis10/2 و روش درون يابي IDW استفاده گرديد. نتايج نشان داد كه نيمه جنوبي استان، در مناطق ملاير و نهاوند از مجموع واحدهاي حرارتي بالاتر و پتانسيل گرمايي بالاتري براي كشت و توسعه انگور برخودار مي باشند. از جنوب به نيمه شمالي استان، از مجموع واحدهاي گرمايي كاسته مي‌شود. با توجه به پتانسيل گرمايي كمتر در نيمه شمالي استان، كشت ارقام زودرس انگور توصيه مي‌گردد. بررسي تاريخ احتمال وقوع يخبندان ديررس بهاري در سطح 95 درصد نشان داد كه به‌دليل رخداد آن در اواخر فروردين‌ماه در نيمه جنوبي (ملاير و نهاوند) مصادف با مرحله فنولوژيكي جوانه‌زني مي‌باشد. به‌علت افزايش ارتفاع از جنوب به شمال استان، زمان تكميل مراحل فنولوژيكي انگور 10 روز به تاخير مي افتد. نتايج حاكي از آن است كه ميزان انحراف از  شرايط بهينه هاي دمايي در هر مرحله فنولوژيكي، در نيمه شمالي استان بيشتر از نيمه جنوبي مي باشد. با توجه به نتايج تحقيق، پيشنهاد مي شود با توجه به پتانسيل گرمايي كمتر در نيمه شمالي استان، كشت ارقام زودرس انگور توصيه مي گردد .