بررسي اثر سطوح مختلف فسفر و كلسيم مصرفي بر عملكرد، ايمني و درصد جوجه‌درآوري مرغ‌هاي بومي خراسان

مقدمه و هدف: يكي از مشكلات اساسي تغذيه مرغ‏هاي بومي جهت توليد مطلوب تخم‌مرغ كمبود مواد معدني به خصوص منابع كلسيمي مي‌باشد. كلسيم در پلاسماي خون وجود دارد و جزئي از سلول‌ها و بافت‌هاي بدن بوده و براي فعاليت برخي از سيستم‌هاي آنزيمي دخيل در انتقال جريانات عصبي، انقباضات ماهيچه‌اي و ضربان طبيعي قلب ضروري است و همچنين به همراه فسفر جهت انتقال چربي به زرده ضروري است. در اين مطالعه تاثير سطوح مختلف كلسيم و فسفر جيره بر عملكرد، ايمني، خصوصيت تخم مرغ، درصد فسفر و كلسيم استخوان و جوجه‏ درآوري مرغ هاي بومي استان خراسان رضوي مورد ارزيابي قرار گرفت.مواد و روش‌ها: اين پژوهش با استفاده از 200 قطعه مرغ بومي بصورت آرايش فكتوريل و در قالب طرح كاملاً تصادفي با 4 تيمار، 5 تكرار (20 گروه آزمايشي) و 10 مشاهده در هر تكرار  اجرا شد. تيمارهاي آزمايشي شامل دو سطح كلسيم (2/5 و 3/5)  و فسفر كل (0/5 و 0/75)  برحسب درصدي از جيره بودند. مرغ ها در طول دوره‌ آزمايش آب و غذا را آزادانه در اختيار داشتند. تخم‌مرغ‌هاي توليدي مرغ‏ ها در هر پن و به صورت روزانه جمع ‏آوري و توزين گرديد و ميانگين آن به عنوان وزن و تعداد آن ثبت شد. در پايان آزمايش، از هر تكرار يك قطعه مرغ انتخاب، كشتار و پس از جداسازي استخوان ران درصد كلسيم و فسفر اندازه گيري شد. براي اندازه‏ گيري تيتر آنتي‏ بادي عليه SRBC از روش هماگلوتيناسيون استفاده شد. كليه‌ي داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SAS آناليز و مقايسه‌ي ميانگين‌ها بر اساس آزمون توكي انجام شد. يافته‌ها: نتايج نشان داد، كه فسفر تاثير معني‏داري بر وزن تخم‏ مرغ، درصد توليد، وزن توده تخم‏ مرغ، خوراك مصرفي و ضريب تبديل خوراك نداشت (0/05 p). كلسيم تاثير معني داري بر توليد تخم مرغ داشت به صورتي كه بيشترين درصد توليد و وزن توده تخم مرغ در سطح 3/5 درصد كلسيم مشاهده گرديد، همچنين بيشترين مصرف خوراك مربوط به اين تيمار بود (0/05 p). اثر متقابل فسفر و كلسيم شاخص‏هاي عملكرد بجز وزن تخم را به طور معني‏ داري تغيير داد و بهترين ضريب تبديل را تيمار حاوي 0/5 درصد فسفر و 3/5 درصد كلسيم به خود اختصاص داد (0/05 p). سطوح مختلف فسفر تاثير معني‏ داري بر ضخامت پوسته و خصوصيات استخوان ران نداشت (0/05 p) افزايش فسفر تاثير بر جوجه‏ درآوري نداشت، اما كلسيم سبب افزايش 3 تا 9 درصدي جوجه ‏درآوري در طول دوره آزمايش شد (0/05 p). افزودن فسفر و كلسيم تاثير معني ‏داري بر شاخص‏هاي ايمني نداشت (0/05 p). نتيجه گيري: دركل نتايج نشان داد كه مي‏توان سطوح 0/5 درصد فسفر و 3/5 درصد كلسيم را بعنوان سطوح تامين كننده نياز كلسيم و فسفر مرغ‏ هاي بومي گزارش نمود.