اثر افزودن مكمل ليكوپن بر فراسنجه‌هاي تخمير، گوارش‌پذيري مواد‌ مغذي و مصرف خوراك جيره بره پرواري در شرايط برون‌تني و درون‌تني

مقدمه و هدف: ليكوپن (C40H56) يك كاروتنويد محلول در چربي با بيش‌ترين فعاليت آنتي‌اكسيداني در بين كاروتنوئيدها است. اثرات مثبت ليكوپن در كاهش تنش اكسيداتيو و بهبود كيفيت محصولات دامي گزارش شده است. انتظار مي‌رود كه افزودن آنتي‌اكسيدان‌هاي قوي مثل ليكوپن بتواند در بهبود شرايط مطلوب شكمبه و متعاقب آن هضم خوراك و سلامت دام مفيد باشند. در اين پژوهش تاثيرات سطوح مختلف ليكوپن بر پارامترهاي تخمير شكمبه اي به صورت برون تني، و بر قابليت هضم مواد مغذي و مصرف خوراك بره هاي پرواري بررسي شد. مواد و روش‌ها: در اين مطالعه، در مرحله اول تاثير سطوح صفر (شاهد)، 0/4، 0/8، 1/6 و 2/4 ميلي‌گرم ليكوپن در گرم ماده‌خشك در قالب يك طرح كاملا تصادفي بر گوارش‌پذيري و فراسنجه‌هاي هضم و تخمير به روش آزمايشگاهي بررسي شد. در مرحله دوم، تأثير جيره‌ برگزيده شده از مرحله آزمايشگاهي (جيره با4/2 ‌گرم در كيلوگرم ماده خشك مكمل ليكوپن) بر مصرف خوراك و قابليت هضم مواد مغذي 20 رأس بره پرواري بررسي شد.يافته‌ها: نتايج نشان داد كه با افزايش سطح ليكوپن در جيره پتانسيل توليد گاز روند كاهشي داشت (0/05 p) و مقدار آن براي سطوح صفر (شاهد)، 0/4، 0/8، 1/6 و 2/4 ميلي‌گرم ليكوپن در گرم ماده‌خشك به‌ترتيب 65/8، 64/5، 64/2، 64/2 و 58/4 ميلي‌ليتر بود. افزايش سطوح ليكوپن باعث افزايش ضريب‌تفكيك (4/91، 4/92، 5/01، 5/1 و 5/44 ميلي‌گرم بر ميلي‌ليتر) و توليد پروتئين‌ميكروبي (198، 200، 203، 208 و 220 ميلي‌گرم) شد (0/05 p). افزودن ليكوپن به جيره سبب كاهش معني‌داري در نيتروژن‌آمونياكي شكمبه شد (05/0 p) و مقدار آن براي سطوح صفر، (شاهد)، 0/4، 0/8، 1/6 و 2/4 ميلي‌گرم ليكوپن در گرم ماده‌خشك به‌ترتيب 15/5، 15/5، 15/4، 15/3 و 15/3 ميلي‌گرم بر دسي‌ليتر بود. با اين وجود ميزان توليد اسيدهاي‌چرب كوتاه‌ زنجير، انرژي قابل‌ متابوليسم و گوارش‌پذيري ماده‌آلي تحت تاثير ليكوپن قرار نگرفت. آزمايش هضم دو‌مرحله‌اي تلي‌و‌تري نشان داد كه ليكوپن تاثير معني‌داري بر هضم‌پذيري ماده خشك، الياف نامحلول در شوينده‌ خنثي و اسيدي نداشت. در آزمايش درون‌تني، مكمل ليكوپن سبب افزايش مصرف ماده‌خشك مصرفي شد و هيچ تاثيري بر گوارش‌پذيري مواد مغذي جيره نداشت.نتيجه‌گيري: افزودن ليكوپن به جيره بره پرواري سبب بهبود ضريب‌ تفكيك و افزايش توليد پروتئين‌ ميكروبي در شرايط برون‌تني شد و همچنين باعث افزايش مصرف خوراك بره‌هاي پرواري شد.