واكاوي نارسايي‌هاي‌ موجود برنامه‌ريزي محلي روستايي مبتني بر نظريه برنامه‌ريزي ارتباطي در استان آذربايجان شرقي

عليرغم نظرات متفاوت نظريه‌پردازان برنامه‌ريزي اكثر معيارهاي فرآيند ارتباطي را مي‌توان در سه اصل فراگير بودن طرف‌هاي شركت‌كننده؛ صراحت و شفافيت براي فرآيند بحث؛ و ايجاد اجماع براي راه‌حل‌هاي سازنده و عملي خلاصه كرد. با توجه به اين سه اصل، نارسايي‌هاي الگوهاي طرح‌هاي توسعه روستايي استان آذربايجان شرقي در قلمرو رويكرد برنامه‌ريزي ارتباطي به روش تحقيق آميخته با رويكرد توسعه ابزار تحليل شد. در كل تعداد 40 نفر براي شركت در مصاحبه عميق و پاسخ به سؤالات چندگزينه‌اي انتخاب شدند كه 25 نفر از اين حجم در مصاحبه‌هاي كيفي شركت كردند. در فاز اول تحقيق از روش «درون‌نگري هدايت‌شده» استفاده شد. به‌موجب ماهيت اين رويكرد در كدگذاري ثانويه براي مديريت داده‌ها از نرم‌افزار MAXQDA استفاده شد. شاخص‌ها و مفاهيم محوري مستخرج به‌صورت پرسشنامه محقق‌ساخته براي توسعه ابزار در بخش كمي درآمدند. از مدل معادلات ساختاري به شيوه حداقل مربعات جزئي در محيط نرم‌افزار PLS براي تحليل داده‌هاي كمي استفاده شد. تعداد 30 درون‌مايه فرعي به‌عنوان نارسايي‌هاي برنامه‌ريزي توسعه محلي در سه گزينه به‌عنوان معيارهاي فرآيند برنامه‌ريزي ارتباطي استخراج شدند كه در قالب هشت درون‌مايه اصلي طبقه‌بندي شدند. نتايج نشان مي‌دهد الف) تا زماني كه مشاركت ذينفعان در تمام مراحل برنامه‌ريزي نباشد؛ ب) تعريف مشخص از توسعه محلي روستايي نباشد؛ ج) نوع نگرش به توسعه از نوع ارتباطي و پايين به بالا نباشد؛ د) از ظرفيت‌ها، نيازها و انتظارات محلي به نحو احسن استفاده نشود؛ و) نحوه دسترسي به اطلاعات كافي نباشد؛ نمي‌توان به ايجاد اجماع نظر براي راه‌حل‌هاي سازنده و عملي از طريق دانش بومي، خلاقيت و ضمانت اجرايي دست يافت.