مقايسه اثربخشي درمان پذيرش و تعهد و درمان عقلاني هيجاني بر اجتناب، رضايت زناشويي، مهارت هاي ارتباطي و خودكارآمدي جنسي زوجين

مقدمه: هدف از پژوهش حاضر مقايسه ميزان اثر بخشي درمان پذيرش و تعهد و رفتار درماني عقلاني هيجاني بر اجتناب، رضايت زناشويي،  مهارت هاي ارتباطي و  خودكارآمدي جنسي زوجين بود.روش: در اين مطالعه نيمه آزمايشي كه در ميان زوجين مراجعه كننده به مراكز خدمات  مشاوره و روان شناسي تهران در سال 1398 انجام شد، 45 نفر از چهار مركز مشاوره كه داراي ملاك هاي ورود به پژوهش بودند، با روش نمونه گيري در دسترس انتخاب و به صورت تصادفي در سه گروه 15 نفري ( 15 نفر گروه آزمايش درمان پذيرش و تعهد، 15 نفر گروه آزمايش درمان عقلاني هيجاني و 15 نفر گروه كنترل) قرار گرفتند. در ابتدا از هر سه گروه پيش آزمون گرفته شد، سپس يك گروه آزمايش تحت درمان مبتني بر پذيرش و تعهد و گروه ديگر آزمايش تحت درمان عقلاني هيجاني قرار گرفت و گروه كنترل تحت هيچ درماني قرار نگرفت. پس از اتمام جلسات، از هر سه گروه  پس آزمون گرفته شد. پس از يك ماه مجددا سنجش پيگيري در هر سه گروه اجرا شد. داده ها با استفاده از نرم افزار  SPSS-25براي محاسبه شاخص هاي توصيفي و نيز تحليل كوواريانس چندمتغيري پردازش شد.نتايج: بين اثربخشي درمان پذيرش و تعهد و درمان عقلاني هيجاني بر كاهش اجتناب و افزايش رضايت زناشويي، خودكارآمدي جنسي و مهارت هاي ارتباطي زوجين تفاوت معني داري مشاهده شد(P 0/001). اثربخشي درمان پذيرش و تعهد بر كاهش اجتناب و افزايش رضايت زناشويي و خودكارآمدي جنسي، بالاتر از درمان عقلاني هيجاني بود. اما در افزايش مهارت هاي ارتباطي زوجين، درمان عقلاني هيجاني مؤثرتر از درمان پذيرش و تعهد بود. در مرحله پيگيري، بين اثربخشي درمان پذيرش و تعهد با درمان عقلاني هيجاني بر رضايت زناشويي،  مهارت هاي ارتباطي و  خودكارآمدي جنسي تفاوت معني داري مشاهده نشد. اما در كاهش جتناب زوجين، درمان پذيرش وتعهد موثرتر از درمان عقلاني هيجاني بود.بحث و نتيجه گيري: براساس يافته هاي حاصل مي توان نتيجه گرفت درمان پذيرش و تعهد در كاهش اجتناب و افزايش رضايت زناشويي و خودكارآمدي جنسي از درمان عقلاني هيجاني موثرتر است اما در افزايش مهارت هاي ارتباطي درمان عقلاني هيجاني موثرتر است. پيشنهاد مي شود، درمان پذيرش و تعهد و رفتار درماني عقلاني هيجاني توسط متخصصان اين حوزه، به منظور بهبود روابط زناشويي در مراكز مشاوره و درماني مورد استفاده قرار گيرد.