تأثير سيليسيم بر كيفيت و كمّيت كاهو پرك در كشت بدون خاك

نقش بي‌بديل عنصر سيليسيم در كاهش انواع تنش‌هاي زنده و غيرزنده به‌طور گسترده‌اي اثبات شده است ولي پژوهش جامعي در مورد تأثير اين عنصر بر رشد و نمو گياه كاهو در شرايط كشت هيدروپونيك بدون تنش انجام نشده است. با توجه به اهميت تجاري كاهو و همچنين عمر پس از برداشت كوتاه آن، در پژوهش حاضر علاوه بر تأثير سيليسيم بر كيفيت و كمّيت كاهو، عمر انبارماني آن نيز مورد بررسي قرار گرفته است. آزمايش حاضر در قالب طرح كاملاً تصادفي با نُه سطح سيليسيم (شامل سطوح صفر، 0/25، 0/5، 0/75، 1، 1/25، 1/5، 1/75 و 2 ميلي‌مولار سيليسيم از منبع مونوسيليسيك اسيد)، در سه تكرار و در هر تكرار دو بوته، در كشت بدون خاك (كوكوپيت + پرليت) انجام شد. صفات مورد ارزيابي شامل زيست‌توده، انبارماني (درصد كاهش وزن و كيفيت خوراكي)، ويژگي‌هاي بيوشيميايي (غلظت نيترات و سيليسيم برگ، آنتي‌اكسيدان‌ها، فنل و فلاونوئيدها) و شاخص‌هاي فتوسنتزي بودند. نتايج نشان داد كه بيش‌ترين وزن تازه خوراكي، وزن خشك خوراكي و وزن خشك كل كاهو در شاهد به‌دست آمد. اما بيش‌ترين وزن تازه ريشه در غلظت زياد سيليسيم (1 تا 2 ميلي‌مولار سيليسيم) و بيش‌ترين وزن خشك ريشه در غلظت 0/25 ميلي‌مولار سيليسيم ديده شد. بيش‌ترين درصد بخش خوراكي به ريشه در سطح 0/5 ميلي‌مولار سيليسيم بود. در صفات انباري، كم‌ترين درصد كاهش وزن كاهو در غلظت‌هاي 0/5 و 1/25 ميلي‌مولار سيليسيم و بهترين كيفيت خوراكي در سطح 0/75 ميلي‌مولار سيليسيم مشاهده شد. بيش‌ترين تعرق و هدايت روزنه‌اي در غلظت 0/25 ميلي‌مولار و بيش‌ترين فعاليت آنتي‌اكسيدان در غلظت 0/5 ميلي‌مولار به‌‌دست آمد. بيش‌ترين غلظت فنل در سطح 1/75 ميلي‌مولار سيليسيم و بيش‌ترين غلظت فلاونوئيدها در غلظت 2 ميلي‌مولار سيليسيم ديده شد. بيش‌ترين غلظت سيليسيم برگ در سطح 1/75 ميلي‌مولار سيليسيم و كم‌ترين مقدار نيترات در كاهو در غلظت‌هاي 0/25 و 0/5 ميلي‌مولار سيليسيم حاصل شد.