تأثير باكتري‌هاي محرك رشد بر عملكرد و ويژگي‌هاي مورفولوژيك ريشه جو در شرايط مختلف رطوبتي

باكتري‌هاي محرك رشد گياهان مي‌توانند موجب تغيير ويژگي‌هاي ريشه شده و عملكرد گياهان را به‌ويژه در شرايط تنش رطوبتي افزايش دهند. براي بررسي اين موضوع آزمايشي گلداني با مايه‌زني سه سويه مختلف از باكتري باسيلوس سيمپلكس (سويه‌هاي 2-31، 3-42 و 4-51)، دو سطح رطوبتي شامل 80 و 50 درصد گنجايش مزرعه و دو رقم جو كوير و دشت اجرا شد. نتايج نشان دادند كه مايه‌زني با باكتري‌هاي مذكور به طور ميانگين باعث افزايش 28 درصدي عملكرد بيولوژيك جو در شرايط تنش رطوبتي در مقايسه با شاهد شدند. اثر باكتري‌ها در افزايش عملكرد بيولوژيك وابسته به رقم بوده و باكتري Bacillus simplex 31-2 در رقم كوير و باكتري B. simplex 42-3 در رقم دشت بيش‌ترين تأثير معني‌دار را داشت. بررسي روابط بين ويژگي‌هاي ريشه با عملكرد بيولوژيك جو نشان داد كه همبستگي خطي بين آن‌ها وجود داشت به طوري كه بيش‌ترين مقادير ضريب تبيين (R2) با صفات وزن تازه ريشه (%84)، حجم ريشه (%83) و سطح ريشه (81%) به‌دست آمد. با توجه به ارتباط بين صفت ريشه با عملكرد بيولوژيك جو و نقش باكتري B. simplex 31-2 در افزايش 121 درصدي سطح ريشه در شرايط تنش رطوبتي به نظر مي‌رسد كه تأثير بر صفات ريشه از مكانيسم‌هاي مهم اين باكتري در افزايش عملكرد باشد. ولي عدم تأثيرپذيري ويژگي‌هاي ريشه در مقايسه با افزايش عملكرد بيولوژيك گياه توسط مايه‌زني با باكتري B. simplex 42-3 احتمالاً بيانگر بهبود در ساير فرآيندهاي فيزيولوژيك است. در كل مي‌توان نتيجه گرفت كه باكتري‌هاي جنس باسيلوس بر تعديل اثر منفي تنش رطوبتي در جو مؤثر بوده و اين باكتري‌ها مي‌توانند به‌عنوان كانديداي مؤثر در تهيه كودهاي زيستي مطرح باشند.