اولويت‌بندي عوامل زيرساختي مؤثر بر ايمني راه‌هاي دوخطه با رويكردهاي پيشگيرانه و واكنش‌گرا (مطالعه موردي: محور اهر-تبريز)

شناسايي عوامل زيرساختي مؤثر در تصادفات راه‌هاي دوخطه برون شهري مبتني بر دو رويكرد پيشگيرانه و واكنش گرا  از روش هاي ارتقاء ايمني جاده اي است. هدف پژوهش حاضر، شناسايي و اولويت بندي عوامل مؤثر بر ايمني راه‌ برون شهري دوخطه محور اهر- تبريز توسط سه مدل شبكه عصبي، تاپسيس و رگرسيون لجستيك است. از روش تحليل سلسله مراتبي نيز براي تعيين اوزان معيارها و زيرمعيارهاي مرتبط در روش تاپسيس استفاده مي شود. سپس، اين مطالعه به مقايسه نتايج اولويت بندي سه روش پيشنهادي بر اساس دو رويكرد مورد نظر مي پردازد. نتايج حاصل از مدل شبكه عصبي نشان داد كه اين مدل با درستي پيش بيني 86 درصد متغير هاي زيرساختي به ترتيب وجود قوس هاي افقي و قائم، درصد خودرو هاي سنگين، وضعيت روسازي، وضعيت زهكشي راه، حجم ترافيك عبوري و وضعيت دوربين كنترل سرعت را اولويت بندي مي كند. در حالي كه بر اساس روش تاپسيس، اولويت متغير هاي زيرساختي مؤثر بر ايمني مسير به ترتيب شامل وضعيت زهكشي، وضعيت روسازي، وضعيت دوربين كنترل سرعت، وجود قوس هاي افقي و قائم، وضعيت علائم مورد استفاده در راه، درصد خودروهاي سنگين، وضعيت روشنايي راه، حجم ترافيك عبوري و وضعيت آرام‌سازي ترافيك مي باشد. همچنين، نتايج تحليل رگرسيون لجستيك نشان داد كه اين مدل با درستي 74/82 درصد توانايي اولويت بندي عوامل زيرساختي شامل متغيرهاي وضعيت روسازي، وضعيت دوربين كنترل سرعت، وضعيت روشنايي راه، حجم ترافيك عبوري، و وضعيت علائم مورد استفاده در راه دارد كه اين متغيرها به ترتيب اثرگذاري بيشتري بر اساس شانس بيشتر در مدل نسبت به ديگر متغيرهاي زيرساختي در احتمال وقوع شدت تصادفات دارند. مقايسه عملكردي رويكردهاي واكنش گرا و پيش گيرانه با استفاده از آزمون هاي اسپيرمن و تي-تست نيز نشان داد كه بين دو مدل شبكه عصبي و رگرسيون لجستيك همبستگي در عملكرد وجود دارد و دو مدل در رويكرد واگنش گرا تفاوت معناداري وجود ندارد. در حالي كه بين اين مدل ها و مدل تاپسيس تفاوت معناداري در عملكرد رويكرد وجود دارد. در نتيجه دو مدل عصبي و رگرسيون لجستيك در رويكرد واكنش گرا و مدل تاپسيس در رويكرد پيش گيرانه طبقه بندي مي شوند و مدل شبكه عصبي به دليل مقدار درستي پيش بيني قابل توجه در پيش بيني شدت تصادفات از قابليت بهتري نسبت به ساير مدل ها در شناسايي و اولويت بندي عوامل زيرساختي كاربرد دارد.