تبييني بر سيستم دفاع موشكي روسيه از ديدگاه واقع‌گرايي نوكلاسيك

در سال‌هاي اخير برنامۀ استقرار سيستم دفاع موشكي روسيه نه در قالب برنامه‌اي تاكتيكي، بلكه مانند برنامه‌اي راهبردي ارتقا يافته است. اين برنامه شامل توسعۀ ابزارهاي شناسايي، رهگيري و هشدار زودهنگام و استقرار آن‌ها در مناطق راهبردي در قلمرو روسيه و برخي كشورهاي متحد آن است. اين پرسش مطرح است كه چرا روسيه اقدام به توسعه و استقرار سامانه‌هاي دفاع موشكي كرده است؟ در دسته‌بندي كلان، اين نوشتار از دستۀ پژوهش‌هاي كيفي است كه در ارائۀ داده‌هاي مربوط به سامانه‌هاي دفاع موشكي به روش تاريخي و زمينۀ آزمون فرضيه به روش تجربي انجام شده است. در قالب اين روش، در اين نوشتار به سخنان مقام‌هاي روس و بررسي اسناد سياست خارجي و امنيتي روسيه و هم‌زماني اين برنامه نيز توجه كرده‌ايم. فرضيۀ نوشتار اين است كه تلاش غرب براي استقرار سپر دفاع موشكي موجب شد رهبران روسيه احساس تهديد كنند و امنيت و جايگاه بين‌المللي كشورشان را به‌عنوان يك قدرت بزرگ و يكي از دو كانون اصلي قدرت نظامي در خطر ببينند. در نتيجه، سامانه­هاي دفاع موشكي خود را از نظر كيفي ارتقا دادند و در مناطق راهبردي مستقر كردند. در اين نوشتار دريافتيم بين اين سه متغير، استقرار سپر دفاع موشكي غرب، ادراك رهبران روسيه و استقرار سيستم دفاع موشكي روسيه، رابطۀ معناداري وجود دارد. افزون بر آن، استقرار نيروهاي تهاجمي آمريكا در اروپا كه در پي خروج واشينگتن از پيمان كنترل تسليحات پديد آمد نيز در پيدايش چنين رويكردي مؤثر بوده است. همچنين يافته­هاي نوشتار نشان مي‌دهد كه هم سطح فناوري سامانه‌هاي دفاع موشكي روسيه به‌نسبت نمونۀ غربي آن پايين‌تر است و هم قلمرو پوشش آن‌ها محدودتر است.