سوءبرداشت‌هاي پوتين و جنگ ۲۰۲۲ اوكراين

ديدگاه‌ها و تحليل‌هاي متفاوتي از حملۀ سال ۲۰۲۲ روسيه به اوكراين مطرح شده است. برخي از اين‌ تحليل‌ها، دليل حملۀ روسيه را فشار غرب، گسترش ناتو به مرزهاي روسيه و ناديده‌گرفتن دغدغه‌هاي مسكو مي‌پندارند و برخي ديگر بر اين باورند كه جاه‌طلبي‌هاي شخصي پوتين، فرهنگ راهبردي متفاوت روسيه و مسائل داخلي عامل اصلي متوسل‌شدن كرملين به جنگ با كي‌يف هستند. در اين نوشتار به‌دنبال پاسخ اين پرسش هستيم كه سوءبرداشت‌هاي پوتين از شرايط داخلي و معادله‌هاي منطقه‌اي و بين‌المللي چه تأثيري بر رويكرد او نسبت به اوكراين گذاشتند؟ براي پاسخ به آن، يك چارچوب مفهومي تركيبي و برگرفته از آراي مارتين وايت و جك لوي، از دانشوران برجستۀ جهاني در زمينۀ سياست بين‌الملل، طراحي كرديم و به‌كار گرفتيم. رويكرد اين مطالعه از نوع تبييني است و روش پژوهش به‌كارگرفته‌شده،‌ روش تحليل‌ محتواي كيفي جهت‌دار است. در اين روش براساس متغيرهاي مشخص‌شده در چارچوب مفهومي، داده‌هاي مورد نياز با مراجعۀ مستقيم و غيرمستقيم به آرا و ديدگاه‌هاي پوتين و ديگر نخبگان را به‌دست آورده، رمزگذاري و تفسير كرديم. يافته‌هاي نگارنده نشان مي‌دهند كه پوتين در سه بعد دچار سوءبرداشت بنيادين شد. اين سوءبرداشت‌ها همراه با دو عامل پررنگ در فرهنگ راهبردي روسيه يعني «غرور» و «ترس»، مانند تسهيل گري موجب تسريع و توجيه جنگ با اوكراين شد. اين سه دسته سوءبرداشت از اين قرارند: ۱. سوءبرداشت در برآورد ميزان قدرت خود و دشمن؛ ۲. سوءبرداشت در زمينۀ نيت‌هاي خصمانۀ دشمن و ۳. سوءبرداشت در زمينۀ واكنش طرف‌هاي سوم. اين سوءبرداشت‌ها در كنار اطلاعات نادرست و سوءمحاسبه‌ها و تركيب آن‌ها با غرور و ترس، نقش مهمي در تصميم پوتين براي جنگ داشته‌اند.