تأثير شيوه‌هاي ذخيرۀ بارش بر ويژگي‌هاي خاك مراتع خشك (مطالعه موردي: بستك، استان هرمزگان)

كمبود بارندگي و تغيير پذيري زياد زماني و مكاني آن، يكي از مشكلات احياي پوشش گياهي در كشور است.  با اين وجود روش‌هاي گوناگون ذخيره ريزش هاي جوي مي‌ توانند با افزايش رطوبت خاك، نقش موثري داشته باشند. پژوهش حاضر به بررسي تغييرات ويژگي‌هاي فيزيكي و شيميايي خاك در نتيجۀ اجراي دو روش پخش سيلاب و هلالي آبگير در مراتع خشك استان هرمزگان مي‌ پردازد. تعداد 45 نمونه خاك از سه منطقه شاهد، هلالي آبگير و پخش سيلاب برداشت شد و ويژگي‌هاي فيزيكي و شيميايي خاك در آزمايشگاه اندازه‌گيري شد. مقايسه ميانگين ويژگي‌هاي خاك با آزمون تجزيه واريانس يك‌طرفه انجام شد. براي بررسي عملكرد دو روش‌ ذخيره بارش در مقايسه با شاهد بر ويژگي‌هاي خاك و عملكرد كل هر يك از شاخص نرخ تغيير استفاده شد. با استفاده از تحليل همبستگي پيرسون، روابط هم‌ افزايي و مبادله بين ويژگي‌هاي خاك بررسي شد. يافته ‌ها نشان داد كه به جز هدايت الكتريكي، اسيديته و ارزش خنثي‌سازي كل، منطقه ذخيره نزولات روي ديگر ويژگي‌هاي خاك تاثير معني‌ داري داشت ( p 0.05). عملكرد ويژگي‌هاي هدايت الكتريكي، اسيديته، ارزش خنثي‌سازي كل، كلسيم، منيزيم، نيتروژن و شن منفي بود و ديگر ويژگي‌ها داراي عملكرد مثبت بودند. عملكرد كل ويژگي‌هاي فيزيكي و شيميايي خاك در منطقه هلالي به ترتيب 31% و 11% و در منطقه پخش سيلاب به ترتيب 52% و 25% بود. شن با اغلب ويژگي‌هاي شيميايي خاك رابطۀ مبادله و معني‌ داري داشت ( p 0.05). بيشترين ارتباط مبادله بين شن و سيلت مشاهده شد ( p 0.01, R^2 = -0.99) . بيشترين هم افزايي نيز بين سيلت و فسفر(p 0.01, R^2 =+0.87 ) و سپس فسفر و كربن آلي (p 0.01, R^2= +0.72) خاك وجود داشت. به ‌طوركلي، مقدار تأثير مثبت عمليات پخش سيلاب بر ويژگي‌هاي خاك مراتع  اين منطقه خشك بيشتر از عمليات هلالي آبگير بود.