مروري بر روش‌هاي آزمايشگاهي سنجش استرس اكسيداتيو

مقدمه: سيستم دفاع ضد‌اكسيداني شامل تركيبات ضد اكسيدان آنزيمي و غير آنزيمي با خنثي‌سازي تركيبات اكسيدان، سلول‌ها را از آسيب اكسيداتيو محافظت مي‌كنند. افزايش تولــيد تركيبات اكسيدان و كاهش فعاليت سيسـتم دفاع آنتي اكسيداني موجب بروز اســترس اكســيداتيو مي‌گردد. نقش استرس اكسيداتيو در ايجاد اختلال در عملكرد اندام‌ها و بروز بيماري‌ها و در مقابل تقويت سيستم دفاع ضد‌اكسيداني در پيشگيري و تسكين بيماري‌ها در مطالعات مختلف نشان داده شده است. از اين‌رو تعيين شاخص‌هاي معتبري كه بتوانند به دقت وضعيت استرس اكسيداتيو را ارزيابي نمايند موضوع مطالعات متعددي در دهه‌هاي گذشته بوده است. انـدازه‌گـيري راديكال‌هاي آزاد و گونه‌هاي فعال به روش فلوسيتومتري، تعيين ظرفيت تام آنتـي‌اكسـيداني مايعات بدن‌، اندازه‌گيري محصولات ‌اكسايش ماكرومولكول‌ها، تعيين فعاليت آنزيم‌هاي ضد اكسيدان‌، و تغيير در بيان ژن‌هاي مرتبط با سيستم ضد اكسيدان از زمره اين روش‌ها مي‌باشند. در اين مطالعه مروري‌، مزايا و محدوديت‌هاي هر يك از اين روش‌ها مورد بحث قرار مي‌گيرد. نتيجه‌گيري: با توجه به محدوديت‌ها و عوامل مخدوش‌كننده بالقوه نشانگرهاي فعلي استرس اكسيداتيو بايد براي هر مطالعه از روش مناسب استفاده نموده و در تفسير نتايج احتياط كرد. علاوه بر اين، براي غلبه بر محدوديت‌هاي هر نشانگر پيشنهاد مي‌گردد از تركيبي از روش‌هاي مختلف براي ارزيابي استرس اكسيداتيو استفاده شود.