پهنه‌بندي خطر وقوع زمين‌لغزش در حوضه‌آبريز رودخانه زرد با استفاده از منطق فازي

زمين‌لغزش هر ساله جان هزاران نفر را در سراسر جهان مي‌گيرد و خسارت‌هاي هنگفتي را به مردم و دولت‌ها تحميل مي‌كند. پهنه‌بندي خطر زمين‌لغزش، نواحي سطح زمين را به مناطق ويژه و تفكيك ‌شده‌اي از درجات بالقوه و بالفعل به لحاظ خطرپذيري تقسيم‌بندي مي‌كند. اين امر مي‌تواند مبنايي براي برنامه‌ريزي‌هاي بلندمدت در سطح منطقه‌اي و محلي محسوب شود. هدف از انجام اين پژوهش، بررسي و پهنه‌بندي خطر زمين‌لغزش در حوضه رود زرد واقع در شرق استان خوزستان با استفاده از روش منطق فازي است. بدين منظور ابتدا از طريق بازديدهاي ميداني، نقشه‌هاي زمين‌شناسي و توپوگرافي و با مرور منابع قبلي و بررسي شرايط منطقه، نه عامل طبقات ارتفاعي، شيب، جهت شيب، فاصله از گسل، فاصله از رودخانه، فاصله از جاده، بارش، ليتولوژي و كاربري اراضي به ‌عنوان عوامل مؤثر، بررسي و انتخاب شدند. پس از طبقه‌بندي داده‌ها و مرحله فازي‌سازي، نقشه‌هاي پهنه‌بندي خطر زمين‌لغزش با استفاده از عملگر گاماي فازي با مقادير 0.7، 0.8، 0.9 تهيه شدند. نقشه‌هاي به ‌دست ‌آمده در 5 كلاس بسيار زياد، زياد، متوسط، كم و بسيار كم طبقه‌بندي شدند. نتايج حاصل از جمع كيفي نشان داد كه عملگر گاماي 0.9 فازي در مقايسه با ديگر عملگرهاي فازي مناسب‌تر است. تحليل نقشه‌هاي طبقه‌بندي ‌شده نشان داد كه 21.56 درصد از مساحت منطقه در پهنه با خطر زياد و 43.24 درصد از مساحت منطقه در پهنه با خطر كم قرار گرفته است. در‌ مجموع، مي‌توان گفت كه بخشي از مناطق مركزي و شمال غربي منطقه در معرض خطر بالا قرار گرفته و مناطق غربي و شرقي حوضه در پهنه خطر متوسط تا پايين مي‌باشند.