تحليل روند تحقيقات علمي در حوزه تغيير اقليم در ايران

زمينه و هدف: روش علم‌سنجي به محققان كمك مي‌كند تا خلاءهاي موجود در مطالعات و فراواني مطالعات در يك زمينه خاص دانشي را شناسايي و بررسي نمايند. هدف از اين مطالعه تحليل روند تحقيقات علمي در حوزه تغيير اقليم از طريق بررسي مستندات علمي مرتبط در ايران است. روش بررسي: تمام مقالات مربوط به ايران در حوزه تغيير اقليم با استفاده از كليدواژه‌هاي climate change ، global warming ، global change ، climate variability ، greenhouse gas در پايگاه‌هاي استنادي Scopus از سال 1991 تا 9 دسامبر 2019 جستجو شد. داده‌هاي تحقيق با استفاده از روش‌هاي علم‌سنجي در نرم افزار R استخراج و مورد تحليل قرار گرفتند. يافته‌ها: كل مستندات جستجو شده برابر با 2253 مستند تعيين شد. روند توليد مقالات در حوزه تغيير اقليم در ايران يك روند افزايشي نمايي است. همكاري ايران با ساير كشورها در حوزه مطالعات تغيير اقليم قابل توجه بوده به نحوي كه در حدود 25 درصد از مستندات علمي به صورت مشترك با ساير كشورها توليد شده است. تحليل واژه‌ها حاكي از فراواني بيشتر واژه‌هاي كليدي downscaling، energy ، global warming، uncertainty است. با اين‌حال عليرغم اهميت مباحثي چون سازگاري (adaptation) و آسيب پذيري (vulnerability) در ارتباط با تغيير اقليم در ايران، فراواني مطالعات در اين زمينه اندك است. نتيجه‌گيري: براساس نتايج اين مطالعه و با توجه به اهميت تغيير اقليم و اثرات آن در كشور، همچنين با توجه به اهميت گازهاي گلخانه‌اي منجمله CO2 در تغيير اقليم و رتبه هشتم ايران در انتشار اين گازها، پيشنهاد مي‌شود در مطالعات آينده توجه به مباحثي چون آسيب پذيري ، سازگاري ، تحليل روند توليد گازهاي گلخانه‌اي ، مديريت مصرف انرژي و بررسي استفاده از انرژي‌هاي تجديدپذير بيشتر مورد توجه قرار گيرد.