نقش اجتناب مالياتي در افزايش ريسك شركت‌هاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

The role of Tax Avoidance in Increasing the Risk of Companies Listed on the Tehran Stock Exchange

بكارگيري سياست‌هاي كمينه‌سازي ماليات مي‌تواند بدليل ايجاد عدم اطمينان در وضعيت‌ مالياتي، باعث افزايش عدم اطمينان نسبت به پرداخت ماليات در آينده و درنتيجه افزايش ريسك شركت مي‌گردد. با اين حال، اگر يك شركت، نرخ موثر ماليات پايين باثبات را حفظ كند، احتمال كمي وجود دارد كه اين سياست مالياتي شركت، افزايش ريسك شركت را در پي داشته باشد؛ اما اگر كمينه‌سازي ماليات منجر به بي ثباتي وضعيت مالياتي گردد، افزايش ريسك شركت را به همراه خواهد داشت. نرخ هاي مالياتي كم، همچنين مي‌تواند عدم اطمينان در مورد جريان هاي نقد آتي را افزايش مي‌دهد. هدف اين پژوهش بررسي رابطه بين اجتناب مالياتي و ريسك شركت (نوسان آتي نرخ ماليات و نوسان آتي بازده سهام) با استفاده از اطلاعات 148 شركت در سال هاي 1393تا 1399 (تعداد 1.036 شركت-سال)، مي‌باشد. اين پژوهش از لحاظ هدف كاربردي بوده كه با استفاده از رويكرد پس رويدادي انجام شده و بر مبناي روش، از نوع همبستگي مي‌باشد. نتايج آزمون فرضيه‌ها نشان مي‌دهد كه بين اجتناب مالياتي و نوسان نرخ ماليات رابطه مستقيم و معناداري وجود دارد و رابطه بين اجتناب مالياتي و نوسان آتي بازده سهام معنادار نيست. بر پايه اين نتايج مي‌توان گفت كه اجتناب مالياتي، ريسك مالياتي را به همراه دارد اما به دليل تخصصي نبودن بازار سرمايه ايران، نمي‌توان آن را در نوسان بازده سهام موثر دانست.

Applying tax minimization policies can increase uncertainty about future tax payments due to uncertainty in the tax situation and thus increase the company's risk. However, if a company maintains a consistently low effective tax rate, it is unlikely that this corporate tax policy will increase the company's risk; But if tax minimization leads to instability in the tax situation, it will increase the company's risk. Low tax rates can also increase uncertainty about future cash flows. In this study, the relationship between tax avoidance and corporate risk (future fluctuations in tax rates and future fluctuations in stock returns) is investigated. The research is applied in terms of purpose and using a post-event approach and is correlational based on the method. Two hypotheses have been developed based on theoretical foundations in the direction of research objectives and by selecting 148 companies in the years 2014 to 2020 (1036 firm-year) these hypotheses have been tested. The results of testing the hypotheses show that there is a direct relationship between tax avoidance and tax rate fluctuations and the relationship between tax avoidance and future fluctuations in stock returns is not significant. Based on these results, it can be argued that tax avoidance carries tax risk, but due to the lack of specialization of the Iranian capital market, it cannot be considered effective in stock returns fluctuations.