بازشناسي رويكرد ديني درزمينه اشتغال زنان در ايران : چالش ها ، فرصت ها و الزامات سياستي

اشتغال زنان، هميشه از ابعاد گوناگون مورد بحث بوده است. ايجاد پاردوكس در زمينه اشتغال زنان، انديشه وران حوزه هاي اقتصادي، اجتماعي، اخلاقي و ديني را با پرسش هايي روبه رو كرده است. خط استدلال اين مقاله اين است كه ببينيم رويكرد اسلام نسبت به اشتغال زنان چيست؟ موانع و چالش هاي فراروي مسأله اشتغال زنان دريك جامعه اسلامي كدام است؟ اين پژوهش تلاش نموده به روش اسنادي و از نوع مطالعه اكتشافي، با مرور سيستماتيك مطالعات انجام شده دراين زمينه و ملاحظات نظري برگرفته شده از ديدگاه اسلام، به تحليل وضعيت اقتصادي و معيشتي زنان با تأكيد بر انطباق آن بر آموزه هاي اصيل ديني دركشور اسلامي ايران بپردازد كه هدف اصلي آن را شكل مي دهد. يافته ها نشان داد دين اسلام با اينكه اصل استقلال اقتصادي را براي زنان قائل شده، يعني زنان هم مالك كار و توليد خود بوده و هم هيچ‌گونه مسئوليتي در برابر اقتصاد خانواده ندارند، اما درشرايط واگذاري كار به زنان در اسلام، مصلحت جامعه، خانواده و شرايط و مسائل فردي را هم مدنظر داشته، كه ‌اين محدوديت‌هايي را براي كار زنان بوجود مي آورد. شواهد جمعيت شناختي نشان مي دهد ميزان مشاركت اقتصادي زنان از93/12 درصد در سرشماري 1355به 16درصد درسرشماري 1395 افزايش يافته كه مبين تغيير و تكامل مشاركت زنان دراقتصاد اسلامي، تغيير هويت فردي و اجتماعي آنان است. افزايش تعداد فارغ التحصيلان زن در دوره‌هاي آموزش عالي، افزايش اشتغال زنان در بخش هاي مختلف اقتصادي و افزايش ميزان فعاليت زنان در بخش هاي مديريتي نسبت به دهه هاي گذشته حكايت از رشد قابل توجهي دارد. با اين وجود، عدم فرصت و امكانات برابر با مردان دريافتن شغل، سطح دستمزد پايين تر نسبت به مردان و ميزان بيكاري زنان به ويژه در سطوح آموزش عالي، وجود برخي محدوديت هاي اجتماعي و فرهنگي براي اشتغال زنان، طرز تلقي و نگرش نادرست جامعه نسبت به شايستگي زنان در مشاغل مختلف، گسترش نابرابري جنسيتي در دسترسي به منابع و به دنبال آن افزايش آسيب ها به لحاظ عدم آمادگي و پذيرش جامعه از بعد امنيت اجتماعي براي زنان در عرصه فعاليت اقتصادي، از مهم ترين دغدغه ها و چالش هاي اساسي اشتغال زنان در كشور اسلامي ايران است.

Women's employment has always been discussed in various dimensions. The creation of paradox in the field of women's employment has raised questions among thinkers in the economic, social, moral, and religious spheres. The argument of this article is to see what is Islam's approach to women's employment? What are the obstacles and challenges facing the issue of women's employment in an Islamic society? This research has tried to analyze the economic and living conditions of women by documenting the systematic and exploratory study by reviewing the systematic studies conducted in this field and the theoretical considerations taken from the Islamic point of view, emphasizing its adaptation to the original religious teachings in Islamic Iran. Pay attention to the main purpose. The findings show that although Islam has given women the principle of economic independence, women are both the owners of their labor and production and have no responsibility for the family's economy, but in the context of handing over labor to women in Islam, the interests of society, the family It also takes into account individual circumstances and issues, which create limitations for women's work. Certificates of cognitive population show that women's economic participation has increased from 12.93 percent in the 1976 census to 16 percent in the 2016 census, indicating a change in the participation of women in the Islamic economy, a change in their personal and social identities. An increase in the number of female graduates, women’s employment in different economic sectors and increase in women's activity in management sectors compared to previous decades indicate a significant growth. However, the lack of equal opportunities in favor to men to find jobs, lower wages than men and the unemployment rate of women, especially in higher education, the existence of some social and cultural restrictions on women's employment, attitudes and misconceptions. Compared to the competence of women in various jobs, the expansion of gender inequality in access to resources and the consequent increase in harm due to the lack of readiness and recognition of society are the main concern and challenge of women's employment in the Islamic Republic of Iran.