تحليل الگوهاي مداخلات پيشگيري از رفتارهاي پرخطر در خانواده‌ها

مقدمه: رفتارهاي پرخطر ذيل مسائل اجتماعي، در همه جوامع و در گروه هاي سني ‌و جنسي مختلف داراي رشد تصاعدي بوده است. اين رفتارها عمدي بوده و فرد، كنترل چنداني بر عوارض احتمالي آن ندارد؛ مانند مصرف سيگار، الكل، مواد مخدر، داروهاي روان‌گردان و انجام رفتارهاي زودهنگام جنسي. هدف از اين مطالعه، تحليل راهبردهاي مراقبت و پيشگيري خانواده‌محور از مواجهه با رفتارهاي پرخطر است. روش: اين پژوهش داراي پارادايم تفسيري بوده و از حيث مبنا، پژوهشي كيفي است. تكنيك گردآوري داده‌ها، مصاحبه عميق نيمه‌ساختاريافته است. براي تجزيه‌وتحليل داده‌ها و به‌منظور دست‌يابي به نظريه نهايي از روش نظريه زمينه‌اي، با روند كدگذاري باز، محوري و گزينشي استفاده شده است. مشاركت‌كنندگان مشتمل بر خانواده‌هاي تبريزي بوده كه از طريق نمونه‌گيري هدفمند انتخاب شده و با مشاركت 26 خانواده، اشباع نظري حاصل شد. يافته‌ها: خانواده‌ها در تلاشي مستمر و بي‌وقفه براي مراقبت از فرزندان هستند تا كودكان به‌دوراز آسيبها، پرورش ‌يافته و گرفتار رفتارهاي پرخطر نشوند. خانواده‌هـا براي مراقبت از بروز رفتارهاي پرخطر از الگوي سه‌گانه ذيل تبعيت مي‌كنند: 1- راهبرد مراقبتي ناكارآمد (فاقد راهبرد مؤثر)؛ 2- راهبرد مراقبتي دفعتي؛ 3- راهبرد مراقبتي فرايندي. بحث: راهبردهاي مراقبتي تحت‌تأثير افكار، نگرشها و تجاربِ تمام اعضاي خانواده، خلق، پرورده و متكامل مي‌شوند. در خانواده‌هايي كه براي مقابله با مسائل مهم و مدت‌دار مانند رفتارهاي پرخطر توان تصميم‌گيري نباشد، راهبردي نيز خلق نخواهد شد. راهبردهاي مراقبتي كارآمد در اثر آموزش و جامعه‌پذيري شكل مي‌گيرند.