فراتركيب مطالعات خودكشي در ايران

مقدمه: با توجه به پر بسامد شدن آمارهاي خودكشي و روند رو به رشد آن، از دهه‌ي 1370 مطالعاتي پيرامون اين پديده انجام شده است اما مطالعات حول يك سئوال مشترك، غالباً نتايج ناهمسويي را به دست داده‌اند. لذا هدف اين پژوهش، تركيب يافته‌هاي پژوهش‌هاي كيفي انجام شده در مورد خودكشي در ايران بمنظور كسب نتيجه‌اي منسجم از يافته‌هاي آنها است تا دلايل و بسترهاي بروز كنش خودكشانه را مورد واكاوي قرار دهد. روش: در اين پژوهش، از روش فراتركيب استفاده شده است. جامعه‌ي آماري، مقاله‌هاي پژوهشي چاپ شده در مجلات علمي است كه بر اساس ملاكهاي مطالعه كيفي و ميداني بودن، 15 مقاله انتخاب شد. با استفاده از نرم افزار Nvivo12 به كدگذاري باز، محوري و انتخابي داده‌ها مبادرت شد. اعتبار پژوهش مورد تاييد متخصصان قرار گرفته و پايايي تحقيق براساس ضريب كاپاي كوهن، 782/. است. يافته‌ها: نابساماني خانواده، مديريت نابهنجارانه خانواده، فشار اجتماعي، رابطه زناشويي تنش‌آلود، ناهمترازي سنت‌، دسترسي به ابزار خودكشي، سترون‌سازي خودكشي و طرد اجتماعي، فقدان حمايت از به گشتي و بازگشت به اجتماع و نيز اختلال در روابط اجتماعي از مهمترين يافته هاي تحقيق بوده اند. بحث: ‏نتايح حاكي از آن است كه در تمام تحقيقات موصوف، پر تكرارترين مقوله مرتبط با اقدام به خودكشي، كژكاركردي و آسيب زا بودن وضعيت خانوادگي سوژه هاي مورد مطالعه بوده است. پس از آن به ترتيب حوزه هاي فرهنگي، اجتماعي، فردي و حوزه اقتصادي قرار دارند. در نتيجه از تلفيق محتواي مقوله ها، مقوله هسته «خودكشي محصول سازوكار طرد فراگير» استخراج شده است. به گونه اي كه هم آيندي و بر هم كنش مقولات، ناهمترازي سنت و مديريت نابهنجارانه خانواده منجر به شكل گيري سازوكار حذف از درون خانواده شده و در هم گشتي با سترون سازي رفتار خودكشانه توسط اقدام كنندگان به خودكشي عمل مي كند.