ماگماتيسم آداكيتي، پنجره اي بر تحولات زمين‌ ساختي و كاني سازي در شرق ايران

در اين پژوهش، داده‌هاي زمين‌شيميايي 314 نمونه از سنگ‌هاي آتشفشاني و نفوذي با ماهيت آداكيتي يا شبه آداكيت گزارش‌شده از شرق ايران مورد بررسي قرار‌گرفته است، اين سنگ ها اغلب با محتواي Sr بيشتر از 400 گرم در تن و Y كمتر از 18 گرم در تن شناخته مي شوند. با مقايسه و تجزيه و تحليل ويژگي‌هاي اين آداكيت‌ها، مشخص مي‌شود كه: 1) سنگ‌هاي آداكيتي شرق ايران اغلب از نوع آداكيت هاي سيليس بالا هستند. 2) سنگ‌هاي آداكيتي سيليس بالا در شمال‌شرق ايران در مقايسه با ساير آداكيت‌هاي شرق ايران، داراي محتواي MgO، Th، Th/Ce كمتر و Cr، Ni و SiO2 نسبتاً بالاتري هستند كه بيانگر ارتباط آنها با زون فرورانش و ذوب پوسته اقيانوسي است؛ در حالي كه سنگ‌هاي آداكيتي جنوب‌شرق ايران با محتواي SiO2 كمتر و MgO، Sr و Th/Ce بيشتر در محدوده آداكيت هاي پس از برخورد قرار مي‌گيرند كه اغلب از ذوب پوسته زيرين ضخيم شده، ايجاد شده‌اند. 3) اغلب آداكيت ها در بخش هاي مركزي (شرق ايران) از ذوب پوسته زيرين ضخيم شده پس از برخورد، از يك منبع گارنت آمفيبوليت شكل گرفته اند و نسبت هاي Sr/Nb، Ba/Nb و La/Nb آداكيت ها در اين بخش به سمت شمال‌شرق كاهش مي يابد. 4) داده هاي مورد بررسي و نتايج ارائه‌شده در اين پژوهش نشان مي دهد كه آداكيت هاي شرق ايران داراي ويژگي‌هاي همراهي با كانه زايي و اغلب توانايي لازم را براي نقش‌آفريني در تشكيل ذخاير ارزشمند دارند.