مقايسه اثرات ضد ميكروبي عصاره‌ هاي اتانولي و متانولي گياه اسطوخودوس (Lavandula Stoechas L) با آنتي بيوتيك ها بر برخي باكتري هاي شايع بيمارستاني

سابقه و هدف: استفاده از فرآورده هاي گياهي داراي خواص ضدميكروبي در سال هاي اخير بسيار مورد توجه محققان قرار گرفته است. عصاره هاي گياهي به ويژه عصاره اسطوخودوس به دليل دارا بودن اسيدهاي فنولي و تركيبات ترپنوئيدي موثر از نظر كاربرد آن در صنايع دارويي و پزشكي از اهميت و جايگاه ويژه اي برخوردارند. اين مطالعه با هدف بررسي خواص ضد باكتريايي عصاره هاي اسطوخودوس بر برخي باكتري هاي شايع بيماري زاي بيمارستاني در مقايسه با آنتي بيوتيك ها در شرايط آزمايشگاهي اجرا شد. روش كار: در اين مطالعه كه يك تحقيق تجربي و از نوع مطالعات آزمايشگاهي است، از سرشاخه هاي گياه اسطوخودوس براي تهيه عصاره هاي اتانولي و متانولي در غلظت هاي مختلف (500، 250، 125، 62.5، 31.25، 15.62، 7.81 ميلي گرم بر دسي ليتر) به روش ماسيراسيون استفاده شد. براي شناسايي و سنجش اسيدهاي فنولي از قبيل رزمارينيك اسيد و كافئيك اسيد در عصاره ها از دستگاه كروماتوگرافي مايع با كارآيي بالا (HPLC) استفاده شد. براي تعيين قطر هاله عدم رشد و حداقل غلظت بازدارندگي (MIC) و حداقل غلظت كشندگي (MBC) از روش انتشار از چاهك در آگار و روش ميكرودايلوشن بر روي چهار سويه از باكتري هاي شايع بيماري زا شامل سالمونلا تيفي موريوم (Salmonella typhimurium)، شيگلا ديسانتري (Shigella dysenteriae)، استافيلوكوكوس اورئوس (Staphylococus aureus) و استرپتوكوك پيوژنز(Streptococcus pyogenes) استفاده شد. تجزيه و تحليل اطلاعات حاصل با استفاده از آناليز واريانس يك طرفه (One-way ANOVA) در سه تكرار در سطح p 0.01انجام شد. يافته ها: ميزان هر دو تركيب رزمارينيك اسيد (0.5± 4.6 گرم در 100 گرم وزن خشك) و كافئيك اسيد (0.2± 2.7 گرم در 100 گرم وزن خشك) در عصاره متانولي بيشتر از عصاره اتانولي بود. بين غلظت هاي مختلف عصاره اتانولي، تنها غلظت هاي 500 و 250 ميلي گرم بر دسي ليتر عصاره به ترتيب با ايجاد 0.1±12 و0.2± 10 ميلي متر قطر هاله عدم رشد موثر بوده است. حداقل غلظت ميكروب كشي در همه آنتي بيوتيك ها و باكتري هاي بيماري زا در غلظت 125 ميلي گرم بر دسي ليتر عصاره متانولي به دست آمد. حداقل غلظت مهاركنندگي براي باكتري هاي استافيلوكوكوس اورئوس و شيگلا ديسانتري در غلظت 250 ميلي گرم بر دسي ليتر عصاره ها حاصل شد. نتيجه گيري: عصاره متانولي گياه اسطوخودوس احتمالاً به دليل استخراج بيشتر اسيدهاي فنولي تاثير بازدارندگي بهتري نسبت به عصاره اتانولي عليه باكتري هاي مورد آزمايش داشت.