ارزيابي ميداني تأثير عمليات آبخيزداري و مديريت پايدار منابع آب بر كاهش فرسايش و رسوب حاصل از سيلاب

امروزه با توجه به نياز انسان به آب، تلاش براي رسيدن به منابع آبي پايدار امري ضروري و حائز اهميت مي باشد. هدف از اين پژوهش بررسي تأثير احداث سازه‌هاي آبي بر حفاظت و مديريت بهينه منابع آب و خاك در حوزه آبخيز نشر همدان بود. بدين منظور، با پيمايش صحرايي مشخصات سازه‌هاي احداثي يادداشت و اطلاعات منابع آب منطقه شامل چاه، چشمه و قنات برداشت شد. اطلاعات منابع آب نيز قبل از احداث سازه‌ها از اداره آب ‌منطقه‌اي همدان اخذ شد. نتايج پژوهش نشان داد در سطح حوزه آبخيز 856 سازه احداث شده است كه 660 سازه خشكه‌چين با روكش ملاتي، 4 سازه خشكه‌چين و 192 سازه گابيوني بودند. حجم مخازن ايجاد شده با اجراي اين سازه ها برابر با 50936.6 مترمكعب بوده كه 29502.5 مترمكعب از آن‌ها پر شده است و حجم خالي كه در حال حاضر مي‌تواند سيلاب را كاهش دهد 21434.1 متر‌مكعب مي‌باشد. مجموع دبي سه چشمه شاهد حوزه آبخيز نشر قبل احداث سازه‌ها 1.8 ليتر بر ثانيه بوده كه اين دبي بعد از احداث به 2.15 ليتر در ثانيه رسيده است. متوسط ارتفاع آب چاه‌هاي منطقه از سطح زمين قبل احداث 11 متر و بعد از احداث به 9 متر كاهش پيدا كرده است. همچنين مجموع دبي قنات‌هاي فعال منطقه قبل احداث 32.5 ليتر بر ثانيه بوده كه اين دبي بعد از احداث به 38.5 ليتر در ثانيه رسيده است. بنابراين تأثير احداث سازه هاي آبي مثبت بوده و منجر به افزايش منابع آبي منطقه شده است.