تحليل سبك ‌شناسي شعر سهراب سپهري با تكيه بر تشبيهات آشنازداينده

زمينه و هدف: سهراب سپهري از شاعران صاحب ‌سبك در شعر معاصر است كه توانسته با شگردهاي آشنايي زداينده و فرا رفتن از هنجارهاي معمول در كاربرد صناعات، به ابداع و آفرينش تصاوير شعري دست يابد. در شعر سپهري، آشنايي‌زدايي تصويري در حيطۀ تشبيه غلبه دارد، وي ميكوشد با تكيه ‌بر شگردهاي مبتني‌بر آشنايي‌زدايي، تشبيهاتي بيافريند كه ضمن معرفي جهان آرماني خود و فرو ريختن ديوار عادتها، تصاويري با پيوندهاي جديد و ناشناخته ميان طبيعت، اشيا و مفاهيم ايجاد كند. هدف اين پژوهش ضمن استخراج انواع نمونه هاي تشبيه و تحليل آشنايي زداييهاي كلام سپهري، دستيابي به يكي از وجوه برجستۀ سبك شخصي اوست. روش مطالعه: روش پژوهش در اين مقاله، توصيفي- تحليلي است و داده ها به شيوۀ كتابخانه اي گردآوري شده اند و سپس بر اساس فن تحليل محتوا، مورد بررسي قرار گرفته اند. يافته ها: پايۀ اصلي بررسيهاي نگارندگان بر انواع تشبيه ازجهت اركان آن و نيز حسي يا عقلي بودن آنهاست و البته به سبك‌شناسي فرماليستي نيز توجه شده است. نتايج اين پژوهش نشان‌ ميدهد يكي از شگردهاي مهم سهراب سپهري براي تفهيم عوالم دروني و جهان آرماني خويش و درنهايت دستيابي به سبك مخصوص خود، استفاده از تصاوير شعري پويا با تكيه بر تشبيهات آشنازداست. نتيجه گيري: از تحليل شعر سهراب و تشبيهات آشنايي زدا كه در اشعار خود بكار برده ميتوان دريافت كه وي با داشتن نظام فكري خاص و نگرش عادت‌ستيزِ خويش، سعي دارد درك مخاطب از جهان پيرامون را تغيير دهد. وي با توجه به پيشۀ نقاشي و علاقه اي كه به طبيعت دارد و نيز گرايش به عرفان شرقي، تلاش ميكند انديشه هاي آرماني خود را در قالبي متفاوت از آنچه پيشينيان بيان كرده اند، براي مخاطب نه توصيف بلكه ترسيم كند. در واقع وي بدنبال نقاشي با واژه هاست؛ يك نوع نقاشي آشنازدا كه با تكيه بر ابزاري به نام صور خيال و البته با تأكيد بر عنصر تشبيه، دربرابر مخاطب قرار ميگيرد و محفوظات ذهني وي را به تصوير بدل ميسازد.