شهيد سليماني و طراحي الگوي بازدارندگي هژموني آمريكا

مروري بر رقابت هژمونيك پرتلاطم ايران و آمريكا در ۴۰ سال گذشته روندي پر كشمكش همراه با فرازونشيب‌هاي طولاني را نشان مي‌دهد كه در بستر آن همواره دو كشور با  همۀ ابزارها و ظرفيت‌هاي قدرت داخلي و بين‌المللي خود مسير تعارض و تقابل را در پيش گرفته‌اند. در اين چارچوب شكل‌گيري جريان مقاومت و تثبيت و تقويت مؤلفه‌هاي قدرت سخت‌افزاري و نرم‌افزاري آن در سايۀ مباني اصيل اسلامي و از جمله نفي سبيل توانست اهداف راهبردي متجاوزان منطقه‌اي از آمريكا و اسرائيل گرفته تا متحدان غربي و عرب آن‌ها را به حاشيه بكشد. تشديد موازنه‌هاي تنش و چالش در منطقه، به‌ويژه پس از شهادت سردار سليماني و ادامۀ تقابل ميان دو جبهۀ مقاومت و محور هوادار غرب در سايۀ گسترش سياست‌گذاري‌هاي مداخله‌جويانۀ غربي در منطقه، ضرورت بررسي موازنه‌هاي قدرت و متغيرهاي پيراموني آن را نشان مي‌دهد. هدف اين پژوهش جستاري در تحولات و موازنه‌هاي قدرت نرم‌افزاري، سخت‌افزاري و هوشمند در تقابل بين دو اردوگاه متخاصم در دو سال گذشته و بررسي مؤلفه‌هاي بازدارندگي محور مقاومت در اين مدت است. در اين مقاله در پي پاسخ اين پرسش هستيم كه سردار سليماني چگونه بر معادلات هژمونيكي آمريكا در غرب آسيا اثر گذاشته است؟ روش پژوهش ماهيتي توصيفي‌تحليلي دارد. اين مقاله با مبنا قراردادن آموزه‌هاي نظريۀ واقع‌گرايي «ثبات هژمونيك» بر اين فرض استوار است كه سردار سليماني در سايۀ ساختارگزيني و سازماندهي جريان مقاومت توانست ضمن شالوده‌شكني در نظام هژمونيكي آمريكا، اقدام به طراحي الگوي بازدارندگي هژمونيك در غرب آسيا كند. بخشي از اطلاعات مورد نياز اين پژوهش را به‌وسيلۀ تحليل محتواي اسناد امنيت ملي آمريكا در سال‌هاي 2002 تا 2021 و بخشي را با استفاده از گزارش‌هاي خبري رسانه‌ها و منابع كتابخانه‌اي گردآوري كرده‌ايم. نتايج اين پژوهش نشان مي‌دهد كه ابتكار عمل سردار سليماني هم در دوران زندگي دنيوي و هم پس از شهادت، توانست رقابت ايران و آمريكا را  در غرب آسيا با پيروزي نسبي محور مقاومت و تثبيت هژمونيك گفتمان مقاومت در اين منطقه همراه سازد.