تاثير فاصله لوله‌هاي آبده سيستم آبياري قطره‌اي- نواري (Tape) بر توزيع شوري در پروفيل خاك در كشت گندم

در سال‌هاي اخير استفاده از روش‌هاي آبياري قطره اي- نواري (نظير Tape در مزارع گندم) به‌عنوان يك راهكار مديريت آب در مزرعه به كشاورزان توصيه شده است. اين روش در مزارع گندم به دليل هزينه‌ها و همچنين احتمال بروز مشكلات شوري خاك، داراي محدوديت‌هايي است كه بخشي از اين موارد مي‌تواند از طريق افزايش فاصله لوله‌هاي آبده و كاهش مصرف نوارهاي آبياري در واحد سطح مرتفع شود. در اين پژوهش كه طي سال زراعي 1399-1400 و در استان يزد انجام شد، تأثير فاصله لوله‌هاي آبده (لترال) بر توزيع سطحي و عمقي شوري خاك مورد بررسي قرار گرفت. براي اين هدف، دو تيمار شوري آب آبياري شامل 3 و 8 دسي زيمنس بر متر و دو سيستم آبياري غرقابي و قطره‌اي- نواري با فواصل لترال 60، 100 و 140 سانتي متر مد نظر قرار گرفتند. نتايج نشان داد كه اگرچه روش قطره‌اي - نواري در شرايط شور (8 دسي‌زيمنس بر متر) نسبت به شرايط غير شور (3 دسي‌زيمنس بر متر) منجر به تجمع بيشتر املاح در خاك شده و احتمال بروز خسارت به گياه را تشديد مي كند، اما نتايج نهايي اين پژوهش حاكي از آن بود كه با افزايش فواصل لترال هاي آبياري و به تناسب آن افزايش عمق آبياري و دور نگه داشتن املاح از بستر كاشت، مي‌توان محيط مناسب‌تري را براي رشد گياه آماده كرد و از مزاياي اقتصادي اين اقدام نيز بهره برد. همچنين، از نظر كنترل شوري اعماق خاك نيز شرايط به گونه‌اي بوده است كه تيمار با فاصله لترال 140 سانتي متر نسبت به تيمارهاي 60 و100سانتي متر منجر به مقادير كمتر شوري خاك در لايه‌هاي زيرين گرديده و شرايط بهتري را براي گياه فراهم كرده است. به‌طوري‌كه با افزايش فواصل لترال ها از 60 به 140 سانتي متر و به تبع آن، افزايش عمق آبياري‌ها، امكان انتقال املاح به اعماق پايين تر خاك نيز فراهم شد.