رابطه‌ي ماهوي متون كهن طبي و روايات طبي؛ تحقيق موردي روايات حفظ‌ الصحه

يكي از انواع روايات، روايات طبي است كه در منابع شيعه و سني وارد شده است. در كنار روايات، برخي منابع علمي مسلمانان، كتاب‌هايي است كه دانشمندان مسلمان در موضوع طب تدوين كرده‌اند. از آنجايي كه بخش زيادي از روايات طبي از قوت سندي برخوردار نيستند؛ لذا ديدگاه‌هاي گوناگوني در خصوص منشاء و اعتبار اين احاديث مطرح شده است. از ديگر سو به دليل موضوع اين روايات كه در زمره‌ي دانش‌هاي بشري است، درخصوص رابطه‌ي ماهوي متون كهن طبي و احاديث طبي سه گمانه مفروض است. در يك نگاه بدبينانه، شاكله‌ي اصلي روايات طبي، متوني جعلي هستند كه براساس منابع طبي ساخته و پرداخته شده و با چسبانيدن اسانيدي بدان‌ها در مجامع روايي وارد شده‌اند. نگاه مقابل آن تدوين منابع طبي براساس روايات طبي است؛ يعني به‌طور كلي دانش طب بر پايه‌ي روايات طبي معصومان‌( و با حذف اسانيد آنها شكل گرفته است. احتمال سوم هم ماهيت جداگانه‌ي اين دو دسته از منابع است كه از دو منشاء متفاوت شكل گرفته‌اند و در صورت اثبات آن، بطلان دو گمانه‌ي نخست آشكار خواهد شد. لازمه‌ي كشف درستي گمانه‌ي سوم نيز بررسي تطبيقي ميان اين دو دسته از منابع است. وجود موارد تشابه و اختلاف ميان اين دو دسته از منابع كه حاصل يك بررسي تطبيقي است، درستي گمانه‌ي سوم را نمايان مي‌سازد.