تأثيرات استفاده از نيتريك اكسايد بر شاخص‌هاي فتوسنتزي در گياه گوجه‌فرنگي (Lycopersicon esculentum L.) تحت تنش شوري

فتوسنتز يكي از مهمترين فرايندهاي فيزيولوژيك هست كه در گياهان تحت تأثير تنش شوري قرار دارد.  نيتريك اكسايد به‌عنوان يك مولكول سيگنال تاثيرگذار در پاسخ‌هاي گياهان به تنش‌هاي محيطي شناخته شده است. گياه گوجه‌فرنگي (Lycopersicon esculentum L.) با داشتن طيف متنوعي از ويتامين‌ها و عناصر غذايي از لحاظ اقتصادي و تغذيه‌اي حائز اهميت است. در اين تحقيق تأثيرات سطوح متفاوت تنش شوري شامل 0، 50، 100 و 150 ميلي‌مولار كلريدسديم و ماده سديم نيتروپروسايد به‌عنوان دهنده نيتريك اكسايد در سطوح 0، 100 و 200 ميكرومولار بر تغييرات شاخص‌هاي متفاوت فتوسنتزي از طريق ثبت فلورسنس كلروفيل a و روش JIP تست مورد بررسي قرار گرفت. نتايج اين تحقيق نشان داد كه تنش شوري باعث كاهش كارايي كمپلكس تجزيه كننده آب در فتوسيستم II مي‌شود. همچنين، تنش شوري سبب كاهش كارايي واكنش‌هاي نوري فتوسيستم II (φPo/(1-φPo)) و شاخص كارايي مراكز فعال واكنش (γRC/(1-γRC)) شد. كارايي واكنش‌هاي بيوشيميايي انتقال الكترون(ψo/(1-ψo))  و ميزان احياي آخرين پذيرنده الكترون در فتوسيستم I (δRo/(1-δRo)) نيز با تنش شوري كاهش يافت . شاخص PITotal نيز نشان داد كه تنش شوري عملكرد كلي دستگاه فتوسنتزي از ابتداي فتوسيستم II تا انتهاي فتوسيستم I را كاهش داده است. همچنين، تنش شوري سبب كاهش رنگيزه‌هاي فتوسنتزي شامل كلروفيل a، كلروفيل b و كلروفيل كل شد و ميزان كل كاروتنوئيد، فلاونوئيد و تركيبات پلي‌فنلي در تنش شوري افزايش يافت. استفاده از SNP به‌عنوان دهنده نيتريك اكسايد نيز توانست آثار تنش شوري را در تمامي شاخصهاي ذكر شده تعديل كند. نتايج اين پژوهش در مجموع نشان داد كه در سيستم فتوسنتزي گياه گوجه‌فرنگي، مرحله انتقال الكترون در زنجيره حساس‌ترين نقطه به تنش شوري و غلظت 100 ميكرومولار SNP مناسب‌ترين غلظت براي تعديل آثار تنش شوري است.