خداشناسي عرفاني در المواقف و المخاطبات ابوعبدالله نفّري

«خدا‌شناسي» و ارتباط با خدا مهم‌ترين موضوع در عرفان است و عارفان در اين زمينه نگاه ويژه و تفسير خاصي داشته‌اند. ابوعبدالله نفّري يكي از همين عارفان است كه گزارش تجارب عرفاني خود را در دو كتاب المواقف و المخاطبات در بندهاي متعدد و با زباني بسيار پيچيده ارائه كرده است كه مي‌توان نگرش خدا‌شناسانه‌ او را از آن مطالب استنباط كرد. اين پژوهش در پي پاسخ به اين پرسش است كه «شناخت خدا» در انديشۀ عرفاني نفّري چه ويژگي‌هايي دارد؟ نگارنده در اين مقاله با روش توصيفي- تحليلي محتواي «خدا‌شناسانۀ» انديشۀ عرفاني وي را استخراج و تدوين كرده و به اين نتيجه رسيده است كه نفّري اصرار زيادي بر ناتواني انسان در شناخت حق دارد، امّا اين موضوع به معناي تعلّق او به «تعطيل» و تنزيه صِرف نيست. با تكيه بر ناتواني در شناخت خدا، او از «جهلي مقدّس» در شناخت خدا پرده‌برداري مي‌كند و درواقع ديدگاه تنزيهي خاصي در اين زمينه دارد. به اعتقاد نفّري اين خودِ خداوند است كه شناسنده‌ خود به بنده‌اش است. او از اصطلاح «تعرّف» در اين زمينه استفاده كرده است. بخش نهايي مقاله نيز به موضوع چگونگي ارتباط با حق اشاره دارد.