حذف آلاينده‌هاي دارويي با روش اكسيداسيون الكتروشيميايي

صنايع دارويي به‌دليل توليد طيف گسترده‌اي از داروها، داراي پساب و فاضلاب دارويي در انواع مختلف سنتزي، شيميايي، بيولوژيكي هستند. ورود اين مواد به چرخه محيط‌زيست و زندگي انسان به‌شدت مضر بوده و خطرات جدي را به‌همراه خواهد داشت. ازاين‌رو، تصفيه فاضلاب دارويي در صنايع، اهميت زيادي دارد. روش‌هاي گوناگوني در مقياس صنعتي به‌منظور حذف آلاينده‌ها و پساب‌هاي دارويي وجود دارند كه مابين اين روش‌ها، روش‌هاي بر پايه الكتروشيمي و اكسيداسيون به‌دليل توجيهات فني- اقتصادي براي كاربردهاي صنعتي و پزشكي بسيار مناسب هستند. در اين پژوهش، با استفاده از فرايند اكسيداسيون، حذف آلاينده‌هاي موجود در پساب‌هاي دارويي، بررسي شد. به منظور بررسي و تعيين مشخصه داروهاي پرمصرف (آسپرين، آتورواستاتين، متفورمين، مترونيدازول و ايبوپروفن) بر اساس آمارنامه رسمي پرفروش‌ترين داروها در سطح كشور در سال 95، با استفاده از دستگاه پتانسيواستات و با سل سه الكترودي، نمودار ولتامتري چرخه‌اي با نرخ روبش mV/s 100 انجام شده است تا شرايط اوليه و پيك‌هاي اكسيداسيون نمونه‌هاي دارويي، ارزيابي شود. سپس با استفاده از فرايند كرونوآمپرومتري (اعمال پتانسيل ثابت) داروهاي موردنظر تحت فرايند اكسيداسيون الكتروشيميايي (استفاده از سل سه الكترودي) قرار گرفتند و فرايند حذف دارو در نمونه‌هاي محلول و مايع انجام شد. در پايان روش كرونوآمپرومتري (حذف دارو)، نمونه دوباره تحت آزمون ولتامتري چرخه‌اي قرار گرفتند و سطح زير پيك‌هاي اكسيداسيون نمونه محاسبه و با سطح زير پيك اوليه قياس شدند و به اين ترتيب كارايي حذف دارو از نمونه‌ها (ميزان حذف) تعيين شد. نتايج حاكي از آن است كه اين روش براي حذف داروهاي منتخب داراي كارايي حذف بالا در حدود 70 درصد و به‌طور خاص براي نمونه آتوراستاتين، كارايي در حدود 100 درصد را از خود نشان داده است. لازم به‌ذكر است كه زمان اكسيداسيون هر دارو با توجه به نوع دارو و غلظت داروي بررسي شده متفاوت است. در بيشتر موارد زماني در حدود 100 تا 500 ثانيه براي حذف دارو كافي به نظر مي‌رسد. پتانسيل اكسايش داروهاي منتخب در گستره حدود V  0.8- قرار مي‌گيرد. بنابراين اين با توجه به نتايج به‌دست آمده اين روش، صحت بالا و دقت كافي (RSD در حدود 2 درصد) دارد.