واكاوي مراحل سه گانه نظريه مطابقت از ديدگاه ملاصدرا

يكي از مسائل اصلي درمعرفت‌شناسي، نحوه «كاشفيت» علم (معرفت) و تحليل و صورت‌بندي «صدق» است. درمياناغلبنظريه‌هاي صدق نيز، «نظريه مطابقت»به معناي مطابق بودن گزاره با واقع،به عنوان معيار صدق قضايا،در نزد فلاسفه غرب و مسلمان طرفداران فراواني يافته است.با اين حال، اين نظريه فارغ از ايرادلحاظ نشده و بر مبناي ثنويت ذهن و عين، اشكالاتي بر آن وارد شده است، از جمله: اجتماع جوهر و عرض، اندراج شيء تحت دو مقوله متباين و...، كه با عنوان «مشكله وجود ذهني» در ميان حكماي مسلمان شهرت يافته است. اما از زمان ملاصدرا و براساس اصول هستي‌شناختي وي همچون:اصالت وجود و تشكيك وجود، دوگانگي ذهن و عين از دايره بحث خارج مي‌شود و مطابقت به عنوان مطابق بودن يك مرتبه از وجود با مرتبه ديگر آن مطرح مي‌گردد و بر اساس مباني نهايي صدرائي از جمله: تجرد علم، اتحاد علم و عالم و معلوم، و حضوري بودن همه علوم، شكاف بين مطابِق و مطابَق در نظريه مطابقت، يكسره از ميانمي‌رود. بدين ترتيب،مسئله مطابقت در فلسفه صدرا صورت جديدي مي‌يابد كه مقاله حاضر به به بيان سير تطور آن اختصاص يافته است.روش تحقيق در اين مقاله، توصيفي- تحليلي- عقلي است.