عنوان مقاله :
نگرش فيزيك‌دانان درباره‌ي واقع‌نمايي نظريه‌هاي علمي، و پيدايش واقع‌گرايي ساختاري در فلسفه‌ي علم
پديد آورندگان :
مژده‌شفق ، ساسان دانشگاه اميركبير , سجادي ، هدايت دانشگاه فرهنگيان - گروه آموزش فيزيك
كليدواژه :
ساختارگرايي , واقع گرايي , هانري پوانكاره , جان ورال , ناواقع گرايي
چكيده فارسي :
واقع‌گرايي ساختاري از ديدگاه‌هاي تاثيرگذار در فلسفه‌ي علم معاصر است كه در ميان بسياري از فيلسوفان علم واقع‌گرا مورد اقبال واقع شده است. اين ديدگاه به شكلي سامان‌يافته از سوي جان ورال معرفي شده و ديگران آن را گسترش داده‌اند. هدف از اين پژوهش بررسي نسبت ميان شكل‌گيري ديدگاه واقع‌گرايي ساختاري و ديدگاه‌هاي پراكنده‌ي فيزيك‌دانان درباره واقع‌نمايي نظريه‌هاي علمي است و به اين پرسش مي‌پردازد كه چگونه ساختارگرايي جان ورال بر زمينه‌اي از ديدگاه‌هاي فيزيك‌دانان درباره‌ي واقعيت فيزيكي و واقع‌نمايي نظريه‌هاي علمي شكل گرفته است؟ پس از بررسي ديدگاه جان ورال و نيز آراي شماري از فيزيك‌دانان برجسته در باب واقع‌نما بودن نظريه‌هاي علمي و شرح دو رويكرد مهم در تقابل ميان آن‌ها، نشان داده شد كه ورال از خلال رويكرد ساختارگرايانه‌ي هانري پوانكاره كه به شكل روشن‌تري سامان يافته بود، به نظريه‌ي واقع‌گرايي ساختاري‌اش دست يافته،و نخستين كسي بود كه جوهره‌ي انديشه‌ي پوانكاره را دريافته و سپس آن را به شكلي فني‌تر و فلسفي‌تر پرورش داده است. همچنين مي‌توان نتيجه گرفت كه برخلاف ديدگاه معمول، كه در بسياري موارد پنداشته مي‌شود نظريه‌هاي فلسفي از مناقشات ميان فيلسوفان سر برمي‌آورند، در اين مورد مي‌توان به روشني ديد كه نظريه‌ي واقع‌گرايي ساختاري جان ورال ريشه در مناقشات فلسفي ميان فيزيك‌دانان دارد.
