مطالعه تطبيقي تصوف در دو نگاره از صوفيان اثر بهزاد و سلطان محمد

هنرنگارگري ايراني ريشه در اعتقادات ديني ومذهبي دارد و بسيار تحت تأثير عرفان قرارگرفته است. نقش كردن اعمال صوفيان يكي ازمشتركات نقاشي هاي دوهنرمند، بهزاد(نگارگر مكتب هرات)و سلطان محمد(نگارگر مكتب صفوي) مي باشد. شباهت اين دونگاره از هنرمندان در ترسيم صوفيان اين گمان را تقويت مي كند كه سلطان محمد نگاره سماع درويشانِ بهزاد را ازنظر گذرانده و با ديدگاه خود نگاره متفاوتي را ترسيم كرده است. هدف اين پژوهش مقايسه ي تطبيقي آثار اين دوهنرمند با نگاه به صوفي گري درنگارگري ايراني مي باشد. سوال پژوهش اين است كه چه تحولات تجسمي در نگاره صوفيان با فاصله اندك زماني ديده مي شود؟ و چه شباهت و تفاوت هايي تجسمي بين اين دونگاره وجود دارد؟ اين پژوهش بنيادين بوده و به روش تطبيقي، باماهيت تاريخي و به صورت كيفي انجام شده است. روش جمع آوري اطلاعات بااستفاده ازمنابع كتابخانه اي صورت گرفته و درج تصاوير به روش اسكن وبارگيري ازنسخه هاي اينترنتي مي باشد. جامعه آماري اين پژوهش دو نگاره از صوفيان مي باشد كه بهزاد در سماع درويشان و سلطان محمد در مستي لاهوتي و ناسوتي به تصوير كشيده اندو اين آثار و ويژگي هاي بصري آنها مورد تطبيق قرارمي گيرد. نتايج اين پژوهش نشان مي دهد سلطان محمد درترسيم صوفيان به نگاره ي بهزاد وفاداربوده ولي با توجه به درآميزي تصوف و سياست درروزگار صفوي و فاصله گرفتن صوفيان ازعالم عرفان، جنبه طنزي به اثر اضافه شده است.