تفسير اسكندر افروديسي از ديدگاه ارسطو دربارۀ عنايت الهي

اسكندر افروديسي ارسطو را قائل به عنايت الهي نسبت به امور تحت‌القمر مي‌داند. اين مخالف با فهم سنّت پيش از او در فهم ارسطو است كه عنايت الهي را تنها محدود به اجسام سماوي مي‌دانستند و آن را نسبت به تحت‌القمر بالعرض. اسكندر در في العناية درصدد است به گونه‌اي ارسطو را تفسير كند كه نسبت ضروري امور الهي با وجود امور مادّي تحت‌القمر نقض نشود؛ و درعين‌حال اين نسبت در چارچوبي غايت‌شناختي نافي شرافت امور الهي نيز نگردد. در اين جستار ضمن اشاره به ريشه‌هاي تفسير اسكندر در درباب كون و فساد و درباب آسمان ارسطو، نشان خواهيم داد كه فهم اسكندر از عنايت مبتني است بر نظريّه‌اي خاص درباب علّيت كه دست‌آخر اسكندر را براي رهايي از بالعرض نشدن عنايت در تحت‌القمر با مشكل مواجه مي‌كند.