بررسي و مقايسه كارآيي مدل‌هاي ارزش اطلاعات و ضريب نسبت فراواني و آنتروپي شانون در پهنه‌بندي خطر ريزش سنگ (مطالعه موردي: جاده زنجان ـ تهم ـ طارم)

ريزش سنگ يكي از مهمترين مخاطرات ژئومورفولوژي در مناطق كوهستاني است كه همواره خسارت‌هاي فراوان مالي و جاني، به ويژه براي خطوط ارتباطي (جاده ها و راه آهن) به بار مي آورد. زنجان - تهم و طارم نيز يكي از خطرناك‌ترين جاده‌هاي كوهستاني در استان اردبيل است كه  خطر ريزش سنگ، به شدت جاده را تهديد مي كند. بنابراين هدف از انجام اين پژوهش شناسايي پهنه‌هاي خطر در مسير اين جاده است. بدين منظور ضمن بازديد ميداني از محدوده مورد نظر و استفاده از تصاوير ماهواره‌اي لندست سنجنده OLI سال 2021، لايه‌ها و نقشه‌هاي مؤثر در ريزش سنگ، شامل: زمين‌شناسي، شيب، سطوح ارتفاعي، جهت شيب، كاربري اراضي و پوشش گياهي، گسل، فاصله از جاده، فاصله از آبراهه، سطوح همبارش، همدما، داده يخبندان استفاده گرديد. نقاط ريزشي برداشت شده با GPS دو فركانس (ابزار نقشه برداري) در محيط نرم‌افزار ArcGis pro با معيارهاي فوق‌الذكر بررسي گرديد. سپس با استفاده از روش آماري ضريب نسبت فراواني، روش ارزش اطلاعات و آنتروپي شانون كه از داده‌هاي محيطي استفاده مي‌كند، اقدام به پهنه‌بندي خطر ريزش از طريق تلفيق و جمع جبري نقشه‌ها در پنج طبقه خطر خيلي كم تا خيلي زياد استخراج گرديد. طبق نتايج به دست آمده در روش ارزش اطلاعات 64.23 درصد مساحت به پهنه‌هاي خطر زياد تا خيلي زياد تعلق گرفت. درصورتي كه براي روش ضريب نسبت فراواني اين عدد 41.7 درصد و روش آنتروپي شانون 01/ 44 درصد حاصل شد. جهت ارزيابي و دقت پهنه بندي روش هاي مذكور از دو شاخص مجموع كيفيت و شاخص دقت (احتمال تجربي) استفاده گرديد. ارزيابي مدل ها نشان داد، در مدل ارزش اطلاعات، شاخص هاي مذكور به ترتيب 0.34 و 0.95 به دست آمد كه نسبت به مدل هاي ضريب نسبت فراواني و آنتروپي شانون از كيفيت و دقت بالاتري برخودار است.