سه ضرورت جدا‌ناپذير در فلسفۀ شهاب‌الدين سهروردي و ليندا زگزبسكي

در تفكر شهاب‌الدين سهروردي و ليندا زگزبسكي، دو فيلسوف نام‌دار از دو دورۀ زماني و حوزۀ تمدني متفاوت، به مؤلفه‌هايي برمي‌خوريم كه نوعي رهيافت مشترك در رويكرد آنها پديد آورده است. هر دو فيلسوف، با نگاه كانوني به عامل معرفتي، ارزش معرفت را محصول ارزش فرايندهايي مي‌دانند كه در نبود آن فلسفه محكوم به فروپاشي است. سه ضرورت مشترك در فلسفۀ سهروردي و زگزبسكي عبارت‌اند از (1) ضرورتِ تعالي دروني، كه با تلاش براي تقويت ارادۀ آدمي، قائل به سيري كيفي و دروني براي معرفت است؛ (2) ضرورت حكمتِ وحدت‌بخش، كه با اعتماد به خود و ديگر سنت‌هاي فكري، به وحدت نظر و تجربۀ انساني مي‌انديشد و افزون بر پرورش نفس، فهم حكمت و اعتلاي آن را نيازمند شهود و خلاقيت‌هاي شخصي در هر دوره مي‌داند؛ (3) ضرورت روايت، كه لازمۀ بسط نيات فلسفي را با نوعي نبوغ در انديشيدن، در ايجاد ذوق و انگيزش و رجوع به الگوهاي فكري و اخلاقي مي‌جويد. اين پژوهش با درنگي تازه در عوامل ارتقاي معرفت، به گستره‌هايي پرداخته است كه هرچند اهميت معرفتي آنها ناديده گرفته شده ولي حيات معنوي و معرفتي فلسفه براي اثربخشي بيشتر به آن محتاج است.