تأمّلي جامعه شناختي بر فرهنگ جراحي زيبايي

اين مقاله با تبيين علل فراگيري «فرهنگ جراحي زيبايي» در كشاكش «ساختارهاي نئوليبرالي»، كوششي نظري براي دستيابي به نحوۀ برساخت «سوژه نئوليبرال» است كه به نوبۀ خود مي تواند پشتوانه مطالعات جامعه شناختي كاربرديِ برساختِ سوژه قرار گيرد. اين تبيين نشان مي دهد متاثر از سياست هاي «جهاني شدن» -كه همان «نئوليبرالي شدن در گستره اي جهاني» است- هر چقدر اقتصادِ سياسي جامعه اي بيشتر بر مبناي «سفته بازي»، «ماليه گري»، «بنگاهي كردن نهادهاي جامعه»، «شركت محوري»، «خصوصي سازي»، «كارآفريني» و... تنظيم شود، به تناسبﹾ اميالِ سوژه هاي آن نيز بيشتر به سوي «رقابت»، «سوداگري»، «ريسك پذيري»، «انعطاف» و «موفقيت طلبي» سوق پيدا خواهد كرد. به عبارت ديگر، مبتني بر رويكرد تكثير بنگاه از درون جامعه، «فرهنگ رقابت جويي و كارآفريني» و تحت تأثير ايده آليسم سلبريتي ها، «فرهنگ لذتجويي، شهرت و موفقيت طلبي»، متاثر از تكنولوژي هاي جديد قدرت، «فرهنگ انقياد به سرمايه داري جهاني لايك ها» و در سپهر بيكاريِ ساختاري و حكمرانيِ شركتي، «فرهنگ ريسك پذيري و انعطاف» بازتوليد مي شود؛ از اينرو براي سوژۀ متاثر از چنين اتمسفري، «انواع بازآفريني» ضرورت مي يابد. كماآنكه جهاني سازي، به شبكه هاي اجتماعي كه در آنها بازآفرينيِ نمايشيِ بي وقفۀ خويشتن مرسوم شده، پر و بال داده است. بازتوليد گسترده فرهنگ جراحي زيبايي در هر جامعه اي، ولو آنكه واجد تمامي شاخصه هاي اقتصاد نئوليبرال نباشند، دستِ كم بيانگرِ شكل گيريِ هسته اوليه نئوليبراليسم است. در چنين جامعه اي كه «سرمايۀ انسانيِ» سوژه، مستمراً در پي تقويت جايگاه رقابتي خويش است، طبعاً ارزش هاي اخلاقي تحت الشعاع مي گيرد و بنابراين اين مدل از توسعه، مستلزم بازانديشي است.