در نسبت بحران‌هاي اجتماعي و عزاداري‌هاي جوشان در سدۀ سيزدهم هجري

عزاداري‌ها مانند ساير پديده‌هاي اجتماعي، واقعيتي ايستا نيستند و در طول زمان، تحت تأثير متغيرهاي اجتماعي دچار فراز و فرود مي‌شوند و شكلِ آنها تغيير مي‌كند. سدۀ سيزدهم هجري و به ويژه نيمۀ دوم عصر ناصري يكي از مهم‌ترين دوره‌هاي اوج‌گيري عزاداري‌ها، تولد شيوه‌هاي جديد عزاداري و رشد غلو در عزاداري‌هاست. اين پديده در اين مقاله به تأسي از چارچوب نظري دوركيمي و با استفاده از مفهوم «غليان جمعي»، «عزاداري‌هاي جوشان» ناميده شده است. مسئلۀ اصلي اين مقاله توضيح مختصات عزاداري‌هاي جوشان و تبيين عللِ اجتماعيِ گسترشِ عزاداري‌ها و رشد عزاداري‌هاي غاليانه در اين دوره است. در اين مقاله نشان داده شده است كه اوج‌گرفتنِ عزاداري‌ها و تولد عزاداري‌هاي جوشان در اين دوره واكنشي است به استيصال جامعه در برابر ظهور پياپي قحطي و وبا و طاعون در جامعه و از بين رفتن تعداد قابل توجهي از جمعيت كشور و تداومِ بحران‌هاي اجتماعي مانند فقر و بيماري در اثر آن.