تحليلي بر وضعيت طبقه متوسط در ايران بعد از انقلاب

انقلاب 1357 ايران تغييراتي را در ساختار طبقاتي جامعه ايجاد كرد و شكلي از تحرك طبقاتي را برانگيخت. به نظر مي رسد در اين فرايند، لايه­هايي از طبقات اجتماعي اهميت محوري تري براي حكومت تازه تأسيس پيدا كردند و نوع تعامل نظام حكم راني با طبقات اجتماعي مختلف متفاوت بوده است. طبقه متوسط، بواسطة تكثر دروني و كنشگري خاصِ خود، كه در فرايند انقلاب نقش فعالي ايفا كرد، در دورة پساانقلابي فراز و فرودهاي خاص و نستباً متفاوتي را تجربه كرده است كه مقالة حاضر به بررسي آن مي‌پردازد.در اينجا طبقه متوسط با معيارهاي اقتصادي، تحصيلات، و اشتغال سنجش مي شود و براي دستيابي به اين هدف از تحليل اسنادي استفاده شده و داده هاي موردِنياز از گزارش هاي رسمي سازمان ها، بويژه مركز آمار ايران، بدست آمده اند.براساس يافته ها حجم طبقه متوسط در ايران پساانقلاب، در ابعاد مختلف افزايش داشته كه اين امر محصول نوسازي پس از جنگ، اصلاحات و گسترش آموزش عالي بوده است. در اين ميان طبقه متوسط جديد، كه داراي ارزش هاي نوگراتر است، بيش از بخش سنتي آن، كه يكي از پايگاه هاي اجتماعي حاكميت به شمار مي رود، رشد داشته است. رشد آن از يك سو و بي توجهي به مطالباتِ آن از سوي ديگر تضادهايي را در رابطه بين حاكميت و اين طبقه شكل داده است.