بررسي دلايل تفاوت بهره وري كل عوامل در كشورهاي شرق و غرب آسيا با تاكيد بر عوامل نهادي، سرمايه انساني و عقب ماندگي نسبي

روند بهره وري كل عوامل و رشد توليد ناخالص داخلي سرانه در بيش‎تر كشورهاي شرق آسيا صعودي و در بيش‎تر كشورهاي غرب آسيا نزولي يا نوساني است. در اين راستا پژوهش حاضر به دنبال بررسي دلايل تفاوت بهره وري كل عوامل و در نتيجه رشد اقتصادي در كشورهاي شرق و غرب آسيا است. اين پژوهش به‎طور خاص به تحليل نقش سرمايه انساني، عوامل نهادي و عقب‎ماندگي نسبي در تفاوت بهره وري كشورهاي شرق و غرب آسيا طي دوره زماني 2019-2000 پرداخته است. اهميت اين مسئله از آن جهت است كه عمده رشد اقتصادي كشورها از كانال بهره وري كل عوامل است و بررسي عوامل موثر بر بهره وري مي تواند دلايل رشد كشورهاي شرق آسيا و عقب ماندگي كشورهاي غرب آسيا را نمايان كند. در اين پژوهش، با تشكيل دو گروه مجزا از كشورهاي شرق و غرب آسيا، مدل با استفاده از روش گشتاورهاي تعميم‎يافتۀ (GMM) ايستا برآورد شده و نتايج براي اين دو گروه از كشورها مقايسه شده است. يافته ها نشان مي دهد كه سرمايه انساني، عوامل نهادي، و عقب ماندگي نسبي (شكاف فناوري) مهم‎ترين دلايل تفاوت بهره‎وري در كشورهاي شرق و غرب آسيا هستند.